بررسی ساختار میکروسکوپیک طحال و بافتهای لنفاوی همراه دستگاه گوارش در ماهی قره برون

Abstract

هدف: مطالعه و شناخت خصوصیات ریخت شناسی و ریزبینی طحال به عنوان مهمترین عضو لنفاوی و سایر اجزای لنفاوی موثر در سیستم ایمنی بدن ماهی قره برون. طرح: مطالعه توصیفی حیوانات: تعداد 10 عدد ماهی قره برون Acipenser persicus بالغ صید شده سواحل جنوبی دریای خزر روش: پس از خارج کردن طحال و لوله های گوارشی مربوطه نمونه ها بلافاصله در محلول فرمالین 10 درصد قرار گرفته و به آزمایشگاه بافت شناسی دانشکده دامپزشکی منتقل گردیدند. سپس مراحل معمول بافت شناسی در دستگاه پاساژ بافت انجام گرفته و از نمونه ها برشهایی به ضخامت 6 میکرون توسط میکروتوم تهیه گردید. برشهای مزبور به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی و مطالعه گردیدند. نتایج: طحال به صورت عضوی کاملاً کشیده به موازات اجزای بخش میانی دستگاه گوارش قرار گرفته اند که در دید میکروسکوپی از خارج توسط کپسولی همبندی همراه با یک لایه اپی تلیال پوشیده شده است. در پارانشیم طحال پولپهای سفید و قرمز مشاهده گردید. شباهت زیادی بین طحال در این گونه با طحال جانداران خشکی زی وجود دارد و البته تفاوتهایی نیز مشاهده می گردد. بخشی از سیستم لنفاوی نیز بشکل بافتهایی‘ ضمیمه دستگاه گوارش بوده که شامل بافتهای لنفاوی منتشر در طول لوله گوارشی و تجمعات لنفاوی و همچنین فولیکولهای لنفاوی در پارین مخاط وزیر مخاط روده های قدامی و خلفی می باشند. به علاوه ساختارهای فولیکولی مشابه فولیکولهای لنفاوی در روده ها بویژه روده خلفی و دریچه های مارپیچی بوفور مشاهده می گردند. کلا از روده های قدامی به طرف خلف لوله گوارشی تارکتوم بتدریج بر وسعت بافتها و فولیکولهای لنفاوی افزوده می گردد. نتیجه گیری: طحال به عنوان بزرگ ترین و مهمترین عضو لنفاوی با ساختارهای ریزبینی تا حدی مشابه طحال پستانداران دارای اعمال زیادی از جمله تولید سلولهای لنفاوی بوده و از طرفی سایر بافتهای لنفاوی موجود مانند توده های لنفاوی در روده های قدامی و خلفی می توانند با تولید لنفوسیتهای فراوان دارای نقش ایمنی زائی بسیار مهمی در سیستم دفاعی باشند.