غربالگری عصاره متانولی برخی از گیاهان بومی استان کردستان از نظر توان مهارکنندگی یا فعال کنندگی آنزیم فیتاز گندم

Abstract

زمینۀ مطالعه: آنزیم فیتاز (EC 3.1.3.8) به عنوان یک افزودنی غذایی در جیره حیوانات تک معدی، با هدف افزایش میزان جذب فسفات موجود در جیره، در شاخه‏های مختلف علوم تغذیه دام، طیور و آبزیان دارای جایگاه ویژه‏ای می‏باشد. با این وجود اقدامات کافی در زمینه تشدید اثر آن یا رفع موانع عمل بهینه آن صورت نگرفته است.<br /> هدف: این پژوهش با هدف یافتن عوامل فعال‏کننده یا مهارکننده فیتاز در منابع گیاهی غنی از متابولیت‏های ثانویه صورت گرفت.<br /> روش‌کار: آنزیم فیتاز از دانه گندم رقم سرداری استخراج گردید. پس از تهیه عصاره متانولی نمونه‏های گیاهی، اثر آن‌ها در چهار غلظت001/0، 01/0، 1/0، و 1 گرم درلیتر، به روش اسپکتروفتومتری میکروپلیت و در طول‌موج 405 نانومتر، بر روی فعالیت فیتاز بررسی شد.<br /> نتایج: در میان عصاره­های متانولی بررسی‌شده، عصاره متانولی چهار گیاه <em>Pedicularis sibthorpi</em>i Boiss، <em>Phlomis</em> <em>persica</em> Boiss، <em>Solenanthus</em> <em>Circinatus</em> Ledeb، <em>Stachys</em> <em>lavandulifolia</em> Vahl، اثر مهارکنندگی قابل‌توجهی بر فعالیت آنزیم فیتاز از خود نشان دادند. در مقابل عصاره متانولی شش گیاه <em>Astragalus</em> <em>caraganae</em> Hohe، <em>Hypericum</em> <em>scabrum</em> L، <em>Linum</em> <em>album</em> Ky.ex Boiss، <em>Valeriana</em> <em>sisymbriifolia</em> Vahl، <em>Euphorbia</em> <em>denticulate</em> Lam، <em>Rindera</em> <em>lanata</em> (Lam.)Bge، اثر فعال‏کنندگی قابل‌توجهی بر فعالیت آنزیم فیتاز از خود نشان دادند.<br /> نتیجه‌گیری نهایی: مطابق نتایج این مطالعه می­توان هم گیاهان دارای خاصیتفعال­کنندگی فیتاز و هم گیاهان دارای خاصیت مهارکنندگی فیتاز را به‌عنوان منابعی بالقوه‏ جهت استفاده در جیره حیوانات تک‏معدی با هدف افزایش راندمان جذب فسفات جیره، پیشنهاد نمود. گروه نخست می‏توان را جهت تقویت فعالیت فیتاز به جیره اضافه کرد و اعضای گروه دوم را، اگر به شکلی در رژیم غذایی این حیوانات موجود باشد می‏توان حذف نمود.