بررسی اثرات فصل، سن، جنس و وضعیت تولیدمثلی بر میزان غلظت سرمی هورمون‌های تیروئیدی‌ اسب‌های عرب در خوزستان

Abstract

زمینه مطالعه: هورمون‌های تیروئید علاوه بر تنظیم دما و متابولیسم انرژی و پروتئین بدن، در تنظیم برخی از فعالیت‌های تخمدانی نقش مهمی دارند از طرفی غلظت سرمی آنها تحت تأثیر سن، جنس، نژاد و درجه حرارت محیط تغییرات محسوسی دارد. هدف: تعیین غلظت‌های سرمی 4T، 3T، 4FT، 3FT ‌و اثرات احتمالی فاکتورهای محیطی و فیزیولوژیکی بر آنها در اسب‌ نژاد عرب در استان خوزستان از اهداف این مطالعه می‌باشد. روش کار:‌ ‌بین دی‌ماه سال 1388 تا آذر سال 1389 تعداد 240 رأCس اسب از نقاط مختلف خوزستان انتخاب و بر حسب جنس، سن و شرایط فیزیولوژیکی گروه بندی و مورد مطالعه قرار گرفتند. غلظت هورمون‌های فوق با روش الیزا اندازه‌گیری شد. یافته‌ها با کمک رویه ‌GLM‌ در نرم افزار ‌SAS ‌ آنالیز شدند. نتایج: از تعداد 240 نمونه سرمی غلظت متوسط هورمون‌های 4.T3.T4.FT3FT در مجموع و بدون در نظر گرفتن فصل، سن و جنس به تـرتیـب nmol/L‌4/1±1/45، nmol/L‌03/0 ±5/1، pmol/L‌31/0 ±6/13 و pmol/L‌12/0±5/5 بـود. غلـظـت سـرمی ‌3FT‌ و ‌4FT‌ به‌ طور معنی‌داری تحت تأثیر فصل )05/0(p<‌ قرار گرفت به‌طوری‌که بالاترین غلظت این ‌دو هورمون در فصل زمستان و کمترین مقدار آن در فصل تابستان بود. همچنین سطح سرمی 3T ‌به طور معنی‌داری تحت تأثیر سن(02/0<‌(p‌ و فصل (0001/0‌(p<‌ قرار گرفت به‌طوری‌که در کره‌ها بالاتر از بالغین وجوان‌ها بود. در تغییرات فصلی بالاترین غلظت این هورمون در زمستان و پایین‌ترین غلظت در فصل تابستان بود. غلظت سرمی 4T تحت تأثیر جنس(05/0=‌(p‌. گروه سنی (0001/0‌(p<‌و فصل (0001/0‌(p<‌ قرار گرفت، به‌طوری‌که مقدار سرمی ‌4T‌ در جنس نر بالاتر از جنس ماده بود و غلظت سرمی ‌4T‌ در فصل پاییز بالاترین مقدار و در فصل تابستان کمترین مقدار بود. نتیجه گیری نهایی: این بررسی نشان داد که مقادیر هورمون‌های تیروییدی در اسب‌های عرب، منطقه تحت تأثیر شرایط اقلیمی بوده به‌طوری‌که تفاوت غلظت سرمی هورمون‌ها در سردترین و گرمترین فصل سال کاملاً مشهود است و فاکتورهای مانند سن و جنس دام تأثیری معنی‌داری بر غلظت سرمی هومون‌های تیروییدی دارند.