گسترش تجارت و فرصت‌های شغلی زنان (مطالعه‌ی موردی صنایع تولیدی ایران)

Abstract

جهانی‌شدن فرآیند به ظاهر غیرقابل اجتنابی است که فرصت‌ها و تهدیدهای زیادی را فراروی کشورهای دنیا قرار داده است. باوجود عدم تمایز میان زن و مرد در جهانی یکپارچه، به نظر می‌رسد زنان آثار جهانی‌شدن را با گستردگی بیشتری تجربه می‌‌کنند. بنابراین، با‌‌‌‌‌توجه به نقش بی‌بدیل و غیرقابل انکار زنان در فرآیند توسعه پایدار، مطالعه تأثیر عوامل مؤثر بر اشتغال آنان از اهمیت زیادی برخوردار است. از این‌رو، با توجه به رویکرد نظام جمهوری اسلامی به عدم تبعیض جنسیتی در اشتغال، این مطالعه با استفاده از روش داده‌‌های تابلویی به سنجش تأثیر شاخص‌های آزادسازی تجاری بر اشتغال زنان در بخش صنعت طی سال‌های 84- 1375 ‌پرداخته است. نسبت صادرات، واردات و نیز نسبت مجموع آن‌ها به ارزش افزوده در سطح صنایع دورقمی، شاخص‌های آزادسازی مورد استفاده در این مطالعه است. نتایج بدست‌آمده بیانگر تأثیر منفی و معنا‌دار این شاخص‌ها بر اشتغال صنعتی زنان است. با توجه به این نتایج، پیشنهاد می‌شود با ایفای نقش نظارتی دولت و شناسایی بخش‌های موفق در تجارت خارجی، امکانات بیشتری برای ارتقای بهره‌وری آن‌ها فراهم شود تا رقابت‌پذیری صنایع ایران در مقابل سایر کشورها گسترش یافته و از طریق توسعه صادرات و افزایش تولید، تقاضای نیروی کار و نیز تقاضای نیروی کار زنان افزایش‌یابد.