رابطۀ شغل و سلامت اجتماعی زنان

Abstract

در جامعۀ ایران نیز همسو با جهان، توجه به ابعاد سلامت، همچون سلامت‏ اجتماعی، اهمیت روزافزونی دارد. در دهه‏های اخیر، با ورود گستردۀ زنان به دانشگاه‏، عرصه‏های اجتماعی و تقاضای مضاعف آنان برای ورود به بازار کار مواجه هستیم. از آنجا که شغل به‌منزلۀ مقوله‏ای محوری در دنیای جدید و یکی از تعیین‌کننده‏های اجتماعی مؤثر بر کلیت سلامت مطرح است و سلامت زنان در ابعاد مختلف، سلامت خانواده و نهایتاً سلامت جامعه را به دنبال دارد، این مهم ما را بر آن داشت تا بررسی تأثیر شغل بر سلامت اجتماعی زنان را به‌منزلۀ هدف اصلی تحقیق برگزینیم. جامعۀ آماری تحقیق، زنان (دانشجو) شاغل دانشگاه الزهرا(س) هستند. نمونه‏گیری به روش خوشه‏ای احتمالی انجام شد و نمونه‏ای به حجم 111 نفر از دانشجویان در حال تحصیل انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایش مقطعی بود و اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته و مقیاس استاندارد سلامت اجتماعی کییز، جمع‏آوری و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. مطلوبیت شرایط شغلی (حقوق و مزایا، امنیت شغلی، حمایت سازمانی و...) بیشترین تأثیر را بر سلامت اجتماعی زنان داشته است. یافته‌ها مؤید تأثیر مکانیزم‌های علّی استقلال مالی، روابط‏ اجتماعی، حمایت اجتماعی، عزت نفس و منزلت اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان شاغل است. در میان متغیرهای زمینه‏ای، سن، وضعیت تأهل و نوع منزل مسکونی (سطح رفاه) با سلامت اجتماعی رابطۀ معناداری داشته‏اند. نتیجۀ نهایی اینکه، صرف داشتن شغل تغییری در میزان سلامت اجتماعی زنان ایجاد نمی‏کند. آنچه مهم است مؤلفه‏های ماهوی شغلی، شامل نوع شغل، مطلوبیت شرایط شغلی و توانمندی‏های اجتماعی و روانی (پیامدهای شغلی) است که بر سلامت اجتماعی آنان تأثیرگذار است. زنان شاغل برخوردار از استقلال مالی، روابط اجتماعی قوی و حمایت اجتماعی بالا، سلامت اجتماعی بیشتری دارند.