ارزیابی معیارهای تأثیرگذار در اولویت‌بندی برخی شبکه‌های آبیاری و زهکشی حوزة رودخانة کرخه با هدف تخصیص آب

Abstract

کمبود منابع آب آبیاری و توزیع نابرابر آب و خاک در مناطق کشاورزی ایران، از جمله حوضة کرخه، چالش مهمی است که باعث ایجاد رقابت بین مصرف‎کنندگان آب می‎شود. بنابراین، با تقاضای رو به رشد منابع آب، اولویت‌بندی تخصیص آب در شبکه‌های آبیاری اهمیت می‎یابد. از طرفی، با توجه به وجود روابط پیچیده بین معیارهای مختلف که گاه در تضاد با یکدیگر است، استفاده از روش‌های متداول تصمیم‌گیری کارگشا نیست. هدف این مقاله استفاده از روش DEMATEL فازی در شناسایی روابط بین معیارهای تأثیرگذار در تخصیص آب برای اولویت‌بندی برخی شبکه‌های آبیاری رود کرخه است. سی معیار در بخش‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد که معیارهای مشارکت ذیمدخامخلان، سهم تشکل آب بران و تغییر اقلیم به‌ترتیب با مقادیر 9/6، 73/6 و 44/6 معیارهای تأثیرگذار است و با وزن بیشتر در اولویت قراردارد. معیارهای مهاجرت، عدالت اجتماعی، رفاه اجتماعی ناشی از آب و نرخ اشتغال به‌ترتیب با مقادیر 09/6، 93/5، 72/5 و 1/5 معیارهای تأثیرپذیر و به‌شدت متأثر از معیارهای تأثیرگذار بیان شده است<strong>. </strong>بنابراین، با به‌کارگیری دیمتل فازی، روابط شبکه‌ای معیارها برای تخصیص آب بین شبکه‌های آبیاری رود کرخه جهت اولویت‌بندی آن‌ها با روش‌های چندمعیاره مشخص و اهمیت آن تعیین می‌شود.