تأثیر سطوح مختلف و سامانه‌های آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در ذرت دانه‌ای

Abstract

امروزه، بحران کمبود آب افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی را اجتناب‌ناپذیر کرده است. در این پژوهش تأثیر دو روش آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در ذرت دانه‌ای در سطوح مختلف آبیاری بررسی شده است. تیمارها شامل سه سطح (آبیاری کامل، ۸۵ و ۷۰ درصد) و دو روش آبیاری (شیاری و قطره‌ای نواری) به‌ترتیب به‌عنوان عامل‌ اصلی و فرعی، در قالب کرت‌های خردشده بر پایة بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اعمال شد. نتایج نشان داد، عملکرد دانه در آبیاری قطره‌ای نواری در مقایسه با شیاری 47 درصد افزایش یافت. تیمار۸۵ درصد در آبیاری قطره‌ای نواری، ضمن کاهش۱۴۷۰ مترمکعب آب مصرفی نسبت به آبیاری کامل در همین سامانه، بهره‌وری آب را ۵/۱۰ درصد افزایش داد و باعث کاهش ۹/۴ درصدی عملکرد محصول، ۶/۳ درصدی وزن هزار دانه، ۱/۷ درصدی تعداد دانه در ردیف و ۸/۶ درصدی تعداد ردیف در بلال شد. تیمار برتر در سامانة آبیاری قطره‌ای نواری (85 درصد)، نسبت به تیمار آبیاری کامل در سامانة آبیاری شیاری، عملکرد دانه را 38 درصد و بهره‌وری آب را 171 درصد افزایش داد. بر اساس نتایج، با اعمال آبیاری به مقدار ۸۵ درصد آبیاری کامل در کشت ذرت دانه‌ای، آبیاری قطره‌ای نواری راهکاری مناسب برای صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش بهره‌وری آن در دوره‌های خشکسالی خواهد بود.