برآورد نیاز آبی و ضرایب گیاهی یک‌جزئی و دو‌جزئی رزماری (.Rosmarinus officinalis L) در اقلیم نیمه‌خشک

Abstract

برای برنامه‌ریزی آبیاری مناسب و اعمال مدیریت کارا و آگاهانه، تعیین ضرایب گیاهی بر مبنای مراحل رشد و نیز تخمین تبخیر و تعرق گیاه ضروری است. پژوهش حاضر به‌منظور تعیین نیاز آبی و ضرایب گیاهی یک‌جزئی و دو‌جزئی گیاه رزماری در منطقه‌ای با اقلیم نیمه‌خشک با استفاده از لایسیمتر زهکش‌دار انجام گرفت. با به‌کارگیری لایسیمتر می‌توان مقدار دقیق نیاز آبی را در هر روز تعیین کرد و ارتباط آن با تبخیر و تعرق پتانسیل، مقدار مصرف آب در دوره‌های مختلف رشد گیاه و ضریبK_c گیاه را مشخص و در نتیجه برنامه‌ریزی مناسب آبیاری را اعمال کرد .به‌این منظور از پنج لایسیمتر زهکش‌دار استفاده شد که دو لایسیمتر به محاسبۀ تبخیر تعرق چمن و خاک بدون پوشش گیاهی اختصاص یافت و در سه لایسیمتر دیگر گیاه رزماری کشت شد. در طول دورۀ رشد، آب کافی در اختیار گیاه قرارگرفت و مقدار پتانسیل آب در خاک همواره در حد ظرفیت زراعی بود .مقدار تبخیر و تعرق برای لایسیمترهای چمن و خاک از رابطۀ بیلان آبی محاسبه شد و از اندازه‌گیری تبخیر و تعرق لایسیمترها، نیاز آبی گیاه رزماری 63/495 میلی‌متر به‌دست آمد. در ضمن ًبیشترین تبخیر و تعرق در ماه شهریور اتفاق افتاد و از تقسیم نیاز آبی گیاه بر نیاز آبی گیاه مرجع، ضرایب گیاهی منفرد و ضرایب گیاهی پایه در مراحل اولیه، توسعه و میانی به‌ترتیب 30/0، 63/0، 96/0و 32/0،20/1، 05/1 به‌دست آمد.