بررسی تغییرات مکانی نیترات در آب زیرزمینی دشت لردگان

Abstract

آلودگی آب های زیرزمینی به نیترات یکی از چالش های مهم بهداشتی در دهه های اخیر است. پهنه بندی آلودگی به نیترات می تواند در مدیریت بهره برداری از منابع آب مفید باشد. هدف از انجام این پژوهش، عبارت از بررسی تغییرات مکانی تهیه نقشه های پهنه بندی نیترات و بررسی تغییر در الگوی مکانی و پهنه بندی نیترات در آبخوان دشت لردگان می باشد. برای این منظور، از 32 حلقه چاه کشاورزی در چهار نوبت در سال 1389 نمونه برداری و غلظت نیترات اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت نیترات در چهار نوبت نمونه برداری ثابت و حدود 10 و حداکثر غلظت نیترات در چهار نوبت نمونه برداری 19 میلی گرم در لیتر است. این مقادیر زیر حد مجاز و استاندارد WHO است. روش وزن دهی معکوس فاصله روش مناسب تری نسبت به روش کریجینگ تشخیص داده شد و نقشه های پهنه بندی با استفاده از این روش ترسیم شد. قسمت شمالی آبخوان (حوالی روستای خاردان) در چهار نوبت نمونه برداری دارای بیشترین غلظت نیترات 19 میلی گرم در لیتر بود که احتمالاً می تواند به دلیل وجود سازندهای زمین شناسی حاوی نیترات و آمونیوم تبادلی: شیل و مارن در این منطقه و همچنین شستشوی نیترات از خاک های کشاورزی این بخش از دشت باشد. کمترین غلظت نیترات در هر چهار نوبت نمونه برداری چهار میلی گرم در لیتر در قسمت جنوب غربی آبخوان دیده شد.