مسوولیت جزایی اطفال و مجانین در قانون راجع به مجازات اسلامی

Abstract

قانون راجع به مجازات اسلامی فصل هشتم خود را به " حدود مسوولیت جزایی" اختصاص داده است؛ عنوانی که ظاهرا نمودار شناخت قلمرو و مسوولیت کیفری ، حدود و ثغور و نیز محدودیتهای آن است ولی با دقت در مواد مختلف این فصل (مواد26 تا 34) می توان گفت که حدود مسوولیت جزایی به طور دقیق شناخته نشده و باب تفسیر در متون جزایی را به شکل موسع و به آسانی گشوده است و این باب با اصول مسلم حقوق جزا در تضاد منطقی و قانونی قرار می گیرد. چه، تفسیر موسع در قوانین جزایی، تجویز اختیار به دادگاههای کیفری در اعمال نظرات شخصی آنها است که با توجه به ترکیب این دادگاهها و فقدان انتخاب صحیح قضات در مواردی و علی رغم پرهیز از اعمال این نظرات ( هرچند گاه مبتنی بر قواعدی مشخص) نمی تواند از اشکالات متعدد آن جلوگیری کند؛ مساله که در تجربه سالهای اخیر آزموده از آزمودن خطا است منطق تفسیر مضیق قوانین کیفری نیز جهت جلوگیری از این اشکالات است. وانگهی ، اگر تکلیف تعریف جرم و تعیین مجازات با قانون است و این مساله در ماده 2 قانون راجع به مجازات اسلامی صریحا عنوان شده، نمی توان در منون جزایی موادی معارض با ماده 2 که ناظر بر کلیه مواد آن است ایجاد کرد وجود این تضاد در بحث از مسوولیت جزایی با برجستگی کامل مشخص می گردد و لذا نیاز به تحلیل مواد 26 تا 34 احساس می شود در این مقاله سعی خواهد شد بررسی دو ماده 26 و 27 که اولی در زمینه مسوولیت جزایی اطفال و دومی در مورد مسوولیت جزایی مجانین، است مورد توجه قرار گیرد و در صورت امکان مواد بعدی نیز در آینده مورد بررسی قرار خواهد گرفت