اعتبار امر مختومه در اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی

Abstract

اعتبار امر مختومه که باعث منع محاکمه و مجازات مضاعف می شود در بسیاری از نظامهای حقوقی جهان و از جمله در میثاق بین المللی حقوقی مدنی و سیاسی،که دولت ایران نیز در 17/2/54 با تصویب قوه مقننه به آن پیوسته است،به عنوان یکی از موازین حقوق بشر شناخته شده است. در این مقاله، ضمن بررسی سابقه این اصل در ماده 10 اساسنامه دیوان کیفری بین المللی برای یوگسلاوی سابق و ماده 9 اساسنامه دیوان کیفری بین المللی برای رواندا، ماده 20 اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی، که در سه بند ، منع مجدد متهمین را پیش بینی نموده مورد تحلیل قرار گرفته و تفاوتهای آنها مورد بحث قرار می گیرد. بند اول ماده 20 به منع محاکمه مجدد متهمی که قبلا در دادگاه کیفری بین المللی محاکمه شده است توسط همان دادگاه اشاره دارد. بند دوم به منع محاکمه متهمی که قبلا در دادگاه کیفری بین المللی محکوم یا تبرئه شده است در سایر محاکم از جمله محاکم داخلی کشورها، و بند سوم به عکس این حالت می پردازد. تنها استثناء برای حالت سوم وقتی است که شیوه دادرسی در محکمه دیگر به طور بی طرفانه و مستقل انجام نشده یا به قصد رهایی بخشیدن متهم از مسوولیت کیفری بین المللی و ایجاد مانع در انجام وظیفه دادگاه کیفری بین المللی انجام گرفته باشد