حقوق جنایی و جرم‌شناسی در آیینه «کتابچه‌ی قانونیِ کُنت»

Abstract

این مقاله ضمن معرفی «کتابچه‌ی قانونیِ کُنت» به مثابه نخستین متن کیفری رسمی در حقوق ایران، مفاد آن را از دریچه‌ی حقوق جنایی و جرم‌شناسی تحلیل می‌کند. این کتابچه از آن جهت اهمیت دارد که سنگ بنای قانون‌های مجازات‌ِ پس از خود در ایران را تشکیل داد. بخشی از این مقررات به قانون‌های آیین دادرسی جنایی، و بخشی دیگر به قانون‌های مجازات عمومی، و قانون‌های مجازات اسلامی، از گذشته تا به امروز، تبدیل شده‌اند. مقررات شکلی کتابچه از جهت رسمیت دادن به سازمان پلیس در حقوق ایران اهمیت می‌یابند. سایر مقررات کتابچه امّا از جهت طبقه‌بندی‌ جرم‌ها و کیفرها- که پیش از آن کم‌سابقه بود، شایان توجه‌اند. مجموع این مقررات، هم نمایان‌گر تحولاتی هستند که از دریچه‌ی حقوق جنایی و جرم‌شناسی ‌غربی‌ـ‌اروپایی تحلیل‌پذیر‌اند، و هم بازتاب‌دهنده‌ی پدیده‌های رایج در بافتار اجتماعی‌ـ‌فرهنگیِ آن روزگار ایران تلقی می‌شوند.