تحول مفهوم دفاع مشروع: حقوق بین‌الملل و بازیگران غیردولتی

Abstract

تروریسم از جدی‌ترین تهدیدات علیه صلح است و داعش نیز به تعبیر قطعنامه های شورای امنیت تهدیدی جهانی و بی‌سابقه علیه صلح و امنیت بین‌المللی معرفی شده است. تاکنون در زمینه داعش یازده قطعنامه از سوی شورای امنیت صادر شده است. درباره مشروعیت توسل به زور درباره بازیگران غیردولتی مانند داعش که حقوق بشر و حقوق بشردوستانه را به طور جدی نقض کرده، موضع حقوق بین‌الملل در حال تحول است و مستقر نشده، چرا که رویکرد دیوان بین‌المللی دادگستری و نظرات جداگانه قضات دیوان، با رویکرد قطعنامه‌های شورای امنیت، بعض از اصحاب دکترین و با عملکرد برخی دولت‌ها متفاوت است. با اینهمه، حوادث بعد از 11 سپتامبر و نیز حوادث عراق و سوریه و جنایات هولناک داعش و سایر گروه‌های تروریستی، رفته رفته شورای امنیت ملل متحد را قانع می‌کند که از ظرفیت‌های حقوق بین‌الملل استفاده کند و دفاع مشروع (توسل به زور) در مقابل اقدامات تروریستی گروه‌های غیردولتی از قبیل داعش را مجاز بداند.