بررسی میزان استنساخ کتب خطی در کانون های صوفیان با استناد به نسخه های خطی کتابخانه های ایران

Abstract

<strong>هدف پژوهش</strong>: هدف این پژوهش بررسی کارکرد آموزشی و کتاب‌پردازی صوفیان به‌عنوان کانون‌های استنساخ در دوره‌های مختلف تاریخی و نحوه و میزان پراکندگی وتنوع آن مراکز وگرایش موضوعی آنهاست.<br /> <strong>روش پژوهش</strong>: این تحقیق به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی‌_ تحلیلی انجام شده است؛ به این نحوکه اطلاعات اولیۀ استخراج شده از فهرست‌ها در چک‌لیست درج و سپس اطلاعات مطابق با پرسش‌های تحقیق دسته‌‌بندی و در جدول‌ها ارائه‌شده و در آخر نتایج به‌دست‌آمده تحلیل و بررسی گردیده است.<br /> <strong>جامعه آماری پژوهش: </strong>جامعه آماری تحقیق تعداد 300.000 نسخه خطی فهرست‌شده در کتابخانه‌های ایران منتشر شده در 34 مجلد فهرستگان نسخه‌های خطی ایران (فنخا) است.<br /> <strong>اصالت اثر: </strong>تاکنون دربارۀ کارکرد آموزشی مراکز مرتبط با صوفیان به‌عنوان کانون‌های استنساخ کتاب‌های خطی با استناد به نسخ خطی موجود در کتابخانه‌های ایران یا هر کشور دیگر، پژوهشی انجام نشده است.<br /> <strong>یافته‌های پژوهش</strong>: نخست،کتابت در مراکزی با عنوان «خانقاه» وسپس «زاویه» بیشتر از مراکز دیگر صوفیان بوده و بیشتر نسخه‌های کتابت‌شده در خانقاه‌ها مربوط به ایران و سپس مصر است. دوم، بیشترین فراوانی موضوعیِ نسخه‌های کتابت‌شده در کانون‌های صوفیان، مربوط به عرفان و تصوف و سپس دیوان شعرا، فلسفه و منطق است. سوم، بیشترین فراوانی کتابت نسخه‌های مورد پژوهش در قرن هشتم هـ .ق و سپس در قرن نهم و کمترین آن مربوط به قرن هفتم هـ .ق است. چهارم، بیشتر نسخه‌های تألیف‌شده در کانون صوفیان در زاویه‌ها وخانقاه‌ها بوده است.