ارزیابی تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیک در ارقام گلرنگ القا شده تحت تنش زیستی

Abstract

گگیاهان دارای مکانیسم‌های دفاعی متنوعی هستند که اغلب تحت تنش‌های غیرزنده و زنده در آنها القاء می شوند. مقاومت القایی سبب می‌شود که کارایی یا ترجیح میزبانی گیاهخوارانی که به گیاه حمله می‌کنند، کاهش یابد. در پژوهش حاضر، در مرحله اول چهار رقم تجاری گلرنگ شامل صفه، گلدشت، فرامان، محلی اصفهان و گونه وحشی گلرنگ، Carthamus oxyacantha، مورد تغذیه لارو کرم قوزه پنبه Helicoverpa armigera (Lep.: Noctuidae) قرار گرفتند. سپس لاروها حذف شد و این گیاهان به مدت 72 ساعت بدون آلودگی نگهداری شدند. در مرحله بعدی تعداد چهار شته بالغ بی‌بال شته گلرنگ Uroleucon carthami (Hem.: Aphididae) روی گیاهان از قبل مورد تغذیه لارو قرار گرفته و همان تعداد گیاهان شاهد بدون تغذیه قبلی قرار داده شدند و اجازه داده شد که به مدت 15 روز تغذیه و تولیدمثل کنند. نتایج نشان داد که تغذیه لارو کرم قوزه به عنوان عامل القاکننده مقاومت در گیاه گلرنگ تاثیر معنی داری بر شاخص‌های فیزیولوژیک گیاه داشته است. شاخص‌هایی مانند پراکسید هیدروژن، آمینواسیدهای کل، میزان پروتئین کل، پرولین و قندهای احیا کننده در گیاه گلرنگ به خوبی تحت تاثیر تنش زیستی تغذیه لارو در مقایسه با گیاهان شاهد قرار گرفتند. این تغییرات نشان می دهد که پاسخ ارقام مختلف گلرنگ به پیش تغذیه توسط لارو کرم قوزه پنبه یکسان نبوده و ارقامی مانند محلی اصفهان سازگاری بهتری در جهت مقاومت القایی و تجمع متابولیت‌های مهم مانند آب اکسیژنه، پرولین، قند و پروتئین از خود نشان داده اند.