تأثیر کیتوزان بر ریز ازدیادی، میزان متابولیت‌های ثانوی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه نوروزک در شرایط in vitro

Abstract

نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) از خانواده نعناعیان (Lamiaceae)، گیاه دارویی در حال انقراض با خواص ضددرد، ضدالتهاب، ضددیابت و آنتی‌اکسیدان است. استفاده از الیسیتورهای زیستی همچون کیتوزان یکی از روش های مهم در کشت بافت به منظور افزایش تولید متابولیت‌های ثانوی می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف کیتوزان (10، 50 و100 میلی گرم بر لیتر) بر ریزازدیادی و محتوی متابولیت‌های ثانوی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه نوروزک در شرایط in vitro می‌باشد. بدین منظور، جوانه های انتهایی در دو محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی‌گرم بر لیتر ایندول-۳-بوتیریک اسید (IBA) و 2 میلی‌گرم بر لیتر بنزیل آمینو پورین (BAP) به همراه غلظت های مختلف کیتوزان کشت شدند. بعد از گذشت 30 روز شاخص‌های ریز ازدیادی و بیوشیمیایی بررسی شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان طول ساقه، ساقه‌زایی و تعداد برگ تحت تأثیر غلظت 10 میلی گرم بر لیتر کیتوزان مشاهده شد. بیشترین محتوی فنل و فلاونوئید تام تحت تأثیر غلظت 50 میلی گرم بر لیتر کیتوزان مشاهده شد.بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی تحت تأثیر غلظت 50 میلی گرم بر لیتر کیتوزان مشاهده شد. بیشترین میزان اسید‌های فنولی از جمله گالیک اسید، کافئیک اسید، بنزوئیک اسید و رزمارینیک اسید که در تیمارهای 50 و100 میلی گرم بر لیترکیتوزان مشاهده شد. به طور کلی، با بهینه سازی غلظت کیتوزان، می توان تولید متابولیت‌های ثانوی ازجمله اسید‌های فنولی و خواص آنتی‌اکسیدانی گیاه نوروزک را افزایش داد.