اندازه‌گیری و مدل‌سازی آلومتری ترسیب کربن تنه‌ تجاری درختان در جنگل‌ آمیخته راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky)

Abstract

به استناد تبصره ماده 148 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و بند 6 این مصوبه، بهره‌برداری چوبهای تجاری از جنگل‌های شمال باید متوقف شود. با توجه به ابهامات دستگاه‌های متولی مبنی بر اینکه عدم بهره‌برداری تجاری در جنگل چگونه باید جبران شود، مطالعه حاضر با ارائه مدل آلومتریک بهینه تنه تجاری درختان جنگل به دنبال برآورد واقعی مخازن کربن جنگل‌های آمیخته راش با توجه به مهمترین خدمات اکولوژیکی آن در رابطه با تغییرات اقلیم می‌باشد. برای این امر، از تنه 174 اصله درختان گونه‌های مختلف جنگل آمیخته راش سری 3 گلندرود پس از قطع، یک نمونه دیسک به ضخامت 2 سانتی‌متر برداشت شد. از دو طرف هر یک از دیسک‌ها قطعاتی با حجم ثابت تکه برداری شده و پس از توزین به مدت 24 ساعت در دمای 105 درجه سانتی‌گراد در آون خشک شدند تا چگالی ویژه و ضریب کربن اندازه‌گیری شوند. نتایج حاصل نشان داد که چگالی ویژه تنه درختان گونه‌های مختلف دارای اختلاف معنی‌دار بوده ولی تغییرات ضریب کربن معنی‌دار نبود. در مدل‌سازی، تابع توانی به‌عنوان مدل پایه آلومتریک بر حسب قطر برابرسینه 84 درصد از تغییرات واریانس را به خود اختصاص داد. در ادامه، نتایج نشان داد که مدل نمایی بازتبدیل بر حسب لگاریتم خطی چندگانه به‌ترتیب شامل عامل ترکیب مربع قطر برابرسینه در ارتفاع تنه و متغیر چگالی ویژه (516- = AIC، 02/1 = CF، 22/0 = SEE، 94/0 = Adj.R2) به عنوان مدل بهینه نهایی جنگل‌های مذکور در سطح وسیع می‌تواند استفاده شود.