تأثیر فلزات سنگین و ترکیبات مختلف بستر کاشت بر آنزیم‌های پاداکساینده و عملکرد لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L. cv. Sadri)

Abstract

به منظور بررسی تأثیر فلزات سنگین بر آنزیم‌های پاداکساینده در لوبیا چیتی رقم صدری تحت ترکیبات مختلف بستر کاشت آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه یاسوج در سال 1392 اجرا گردید. عامل‌ اول شامل چهار نوع فلزات سنگین (شاهد، نیترات کادمیوم، نیترات سرب، نیترات نیکل و سولفات مس با غلظت 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) و عامل دوم شامل ترکیبات مختلف بستر کاشت در چهار نوع (شاهد (خاک معمولی)، کمپوست، ورمی‌کمپوست و خاک‌اره) بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز مربوط به بستر کاشت خاک‌اره بود که نسبت به شاهد به ترتیب 36/21 و 94/11 درصد افزایش نشان داد؛ اما با افزودن کمپوست و ورمی‌کمپوست فعالیت این دو آنزیم کاهش یافت. تمام انواع فلزات سنگین فعالیت آنزیم پراکسیداز را افزایش و پروتئین محلول برگ را کاهش دادند و میزان فعالیت آنزیم پلی‌فنل اکسیداز فقط در سطح نیترات سرب کاهش یافت. فلزات سنگین به غیر از نیترات سرب، وزن دانه در بوته را نسبت به سطح شاهد (بدون فلزات سنگین) کاهش داد. بیشترین میزان وزن دانه در بوته در سطح نیترات سرب و کمترین آن در نیترات کادمیوم مشاهده شد. در کل می‌توان گفت که کاربرد کمپوست و ورمی‌کمپوست به عنوان یک کود آلی سرشار از عناصر ماکرو و میکرو است می‌تواند نقش مثبتی را در تعدیل اثرات فلزات سنگین ایفا کند و با کاهش اثرات سمی فلزات سنگین منجر به کاهش فعالیت آنزیم‌های پاداکساینده شود.