ریخت شناسی سرده Prosopis (Fabaceae) در ایران

Abstract

جنس Prosopis (قبیله Mimoseae، خانواده Fabaceae) دارای 45 گونه درختی و درختچه ای است. در این پژوهش ریخت شناسی بخشهای مختلف گیاه و دانه های گرده در گونه های Prosopis موجود در ایران مورد بررسی قرار گرفتند. هدف از این پژوهش بررسی روابط بین گونه های این جنس و تفکیک این گونه ها بر اساس صفات ریخت شناسی بود. در مجموع 66 صفت کمی و کیفی از بخش های رویشی و زایشی 34 جمعیت از 5 تاکسون (4 گونه و 2 واریته) مورد ارزیابی واقع شد. مطالعات با استفاده از استریومیکروسکوپ، میکروسکوپ نوری و الکترونی انجام شد. نتایج بررسی صفات کمی وکیفی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 تجزیه و تحلیل آماری شد. برای تعیین میزان قرابت گونه ها از روش تجزیه خوشه ای به روشWARD و رسته بندی بر اساس مولفه های اصلی (PCA) حاصل از تجزیه به عامل ها استفاده گردید. نتایج آماری مؤید آن است که سه عامل بیشترین اثر را در تنوع این جمعیت ها مشخص می سازند که مهم ترین آن ها فرم رویشی، نوع گل آذین، قاعده برگچه، شکل نوک خار، نوع خار، وجود، رنگ شاخه، وجود کرک در شاخ و برگ و شکل میوه است. نتایج بررسی دانه های گرده نشان داد که گرده در این جنس منفرد ، سه شیار- منفذ و کشیده است. ارزش افتراقی صفات در گونه های کهور ایران مورد بحث قرار گرفته است.