بهبود جوانه زنی بذر Crataegus pseudoheterophylla Pojark. با کاربرد نیترات پتاسیم، اسید سولفوریک و لایه‌گذاری

Abstract

جنس زالزالک (Crataegus L.) متعلق به خانواده Rosaceae می‌باشد و موارد استفاده دارویی و زینتی دارد. جوانه-زنی بذر در گونه‌های جنس زالزالک به دلیل داشتن آندوکارپ استخوانی و خواب جنین به سختی انجام می‌گیرد. تحقیق حاضر به منظور شناخت مؤثرترین روش برای شکستن خواب و جوانه‌زنی بذر زالزالک ایروانیCrataegus Pojark. pseudoheterophylla انجام گرفت. بدین منظور بذرها در دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در گلدان‌های پلاستیکی کاشته شدند. ابتدا تیمارهای خراش‌دهی پوسته بذر با استفاده از نیترات پتاسیم با غلظت‌های 0، 2500، 5000، 7500 و 10000 میلی‌گرم در لیتر و اسید سولفوریک 98 درصد در مدت-های آغشتگی 0، 30، 45، 60، 90، 120، 150، 180 و 210 دقیقه انجام شد. آنگاه بذور در ترکیب با لایه‌گذاری در حالت‌های پیوسته (یک ماه گرمادهی و سه ماه سرمادهی) و متناوب (یک ماه سرمادهی و دو هفته گرمادهی، سپس یک ماه سرمادهی و دو هفته گرمادهی و در انتها یک ماه سرمادهی) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در تیمار نیترات پتاسیم بیشترین درصد جوانه‌زنی (33/19 درصد) و سرعت جوانه‌زنی (18/4 تعداد در روز) در غلظت 10000 میلی‌گرم در لیتر و لایه‌گذاری متناوب و در تیمار اسید سولفوریک بیشترین درصد جوانه‌زنی (55 درصد) و سرعت جوانه‌زنی (63/8 تعداد در روز) در مدت زمان 120 دقیقه و لایه‌گذاری متناوب وجود دارد. بیشترین میانگین زمان جوانه‌زنی (39 و 30 روز) در هر دو تیمار خراش‌دهی در لایه‌گذاری پیوسته وجود دارد.