اندوزش و تحمل آلودگی کادمیومی و تأثیر تیمار سیلیسیم بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیک در گیاه خرفه ((Portulaca oleracea

Abstract

کادمیم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که افزایش غلظت آن در محیط ریشه سبب بروز اختلالات متابولیسمی در گیاه می‌شود. به منظور مطالعه تاثیر فراهمی سیلیسیم بر تجمع کادمیوم و تاثیرات مورفولوژیک و فیزیولوژیکی آن بر خرفه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محل گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل غلظت‌های مختلف کادمیوم (صفر، 20، 40 و 60 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک)، و دو سطح سیلیسیم، (عدم کاربرد سیلیسیم و کاربرد سلیکات سدیم (mg/ kg soil 20/1) Na2SiO3) بود. نتایج نشان داد، ارتفاع ساقه اصلی، تعداد شاخه جانبی، وزن‌تر و خشک در برگ و ریشه و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی، در غلظت 20 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک تفاوت معنی‌داری در سطح (05/0≥ P) با شاهد نداشت، در حالیکه همگام با افزایش غلظت کادمیوم، کاهش معنا داری نسبت به شاهد در صفات یاد شده مشاهده شد. مقدار کاروتنوئید و پرولین با افزایش غلظت کادمیوم در غلظت بالاتر از 20 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک نسبت به شاهد افزایش معنی‌داری در سطح(05/0≥ P) یافت. کاربرد سیلیسیم باعث افزایش ارتفاع ساقه اصلی، تعداد شاخه جانبی، وزن تر و خشک در برگ و ریشه و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی (05/0≥ P) شد. بنابراین تیمار سیلیسیم می‌تواند اثر مثبتی در افزایش مقاومت و بهبود شاخص‌های فیزیولوژیکی در برابر عنصر سنگین کادمیوم در گیاه خرفه ایفا ‌کند و در غلظت‌های بالای کادمیوم، می‌توان سیلیسیم را به عنوان عنصر مفید در افزایش عملکرد و افزایش مقاومت این گیاه به تنش محیطی استفاده نمود.