اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر باززایی گیاهچه از پینه دو رقم خربزه (Cucumis melo L.) ایرانی به روش درون شیشه‌ای

Abstract

خخربزه یکی از گونه‌های مهم خانواده کدوئیان است که نسبت به سایرگونه‌های این خانواده، در زمینه انتقال ژن و مطالعه باززایی در شرایط درون شیشه‌ای بیشتر استفاده می‌شود. در این پژوهش نحوه تولید پینه و سپس باززایی گیاهچه‌ها، در دو رقم خربزه ایرانی شامل ایوانکی و زرد‌جلالی مورد مطالعه قرار گرفت. ریزنمونه‌هایی از لپه‌های دو رقم تهیه و در محیط‌های القای پینه‌‌زایی که شامل محیط کشت موراشیگ و اسکوک (MS) (1962) با ترکیب‌های مختلفی از اسید ایندول استیک (IAA) و بنزیل آدنین (BA) بودند کشت شدند. یک ماه پس از کشت ریزنمونه‌ها، از پینه‌‌های تولید شده ریخت‌زا (مورفوژن) جهت باززایی استفاده شد. حدود یک گرم از پینه‌‌های ریخت‌زا به محیط‌های باززایی شامل محیط MS با سه غلظت BA (1/0،5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) و سه غلظت IAA (0-05/0-5/0 میلی‌گرم در لیتر)، انتقال یافتند. دو ماه پس از کشت ریزنمونه‌ها، درصد باززایی در محیط‌های مختلف کشت ارزیابی شد. نتایج نشان داد که اثرات عوامل مختلف از جمله: نوع رقم، غلظت‌های IAA و BA و اثرات متقابل آنها در سطح 1% جهت باززایی پینه‌ها معنی‌دار می‌باشند. مستقل از نوع و غلظت مواد تنظیم کننده رشد، رقم ایوانکی با میانگین 40% نسبت به رقم زردجلالی با میانگین 31%، باززایی بهتری داشت. همچنین، بدون در نظر گرفتن نوع رقم، غلظت یک میلی‌گرم در لیتر BA با میانگین70% بیشترین باززایی و سپس ترکیب (05/0 میلی‌گرم در لیتر IAA با 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA) با میانگین 62% بهترین نتیجه را دادند.