روش تحلیل فرآیند و کاربرد آن در طبقه‌بندی آرایه‌های شعری

Abstract

مفهوم فرآیند، ثابت‌ها و متغیرها را به یک اندازه پوشش می‌دهد و از دو مفهوم فرم و ساخت که تنها بر ثابت‌ها تکیه دارند، عام‌تر است. تحلیل فرآیند تا امروز یک فرضیه بیش نیست، زیرا هرچند در برخی علوم و فنون، کاربرد فزاینده یافته است، هنوز مبانی روش‌شناختی فراگیری ندارد. بااین‌حال، به دلیل همخوانی بیشتر مفهوم فرآیند با واقعیت پدیده‌های جهان که از دو وجه ثابت و متغیر تشکیل شده‌اند، تحلیل فرآیند امکان دقیق‌تری برای معرفت این پدیده‌ها ایجاد می‌کند و در کنار مفاهیم بنیادینی مانند فرم و ساخت، به کار توسعه و تعمیق معرفت انسان می‌آید. مقالة حاضر به معرفی روش تحلیل فرآیند اختصاص دارد و طبقه‌بندی آرایه‌های شعری را از این چشم‌انداز پیش می‌برد. این مقاله سرانجام با کاربرد روش تحلیل فرآیند، تمام این آرایه‌ها را ذیل بیست طبقة زبانی، منطقی، خیالی، فراروانی، صناعی، حسابی، تقارنی، التزامی، صوتی، تصویری، اقتراحی، مهارتی، اطلاعی، وزنی، قافیه‌ای (و ردیفی)، قالبی، سبکی، موسیقایی، بینامتنی و نوعی می‌گنجاند.