جهانی‌شدن، نوسازی و سیاست‌های جمعیتی در ایران (قبل از انقلاب، از سال 1342 تا 1355). سیامک حیدری ، حبیب‌الله زنجانی ، باقر ساروخانی

Abstract

<em>هدف اصلی </em><em>پژوهش‌ حاضر «بررسی جامعه‌شناختی تأثیرات جهانی‌شدن از طریق شناخت تحول پارادایم‌های توسعه، به‌خصوص رویکرد نوسازی و تأثیر آن بر اتخاذ سیاست‌های جمعیتی در ایران»، قبل از انقلاب اسلامی و در خلال سال‌های 1342 تا پیروزی انقلاب اسلامی است. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه‌ای بوده و با استفاده از متدهای کمی و کیفی، متناسب با بخش‌های مختلف پژوهش‌، به بررسی و مطالعۀ سیاست‌های جمعیتی پرداخته شده است. پژوهش‌ حاضر چگونگی ورود ایران به چرخۀ نظام جهانی و هم‌چنین سلطۀ گفتمان‌های توسعه‌یافته (مرکز) را به‌عنوان پارادایم‌های غالب بر فضای کشورهای توسعه‌نیافته به تصویر کشیده و نشان می‌دهد که در فاصله سال‌های 1342 تا 1355 در ایران قبل از انقلاب، زمامداران وقت (پهلوی دوم) چگونه با توجه به شرایط قرارگرفته در وضعیت یک کشور توسعه‌نیافته، با استفاده از پارادایم مسلط «نوسازی»، به اجرای سیاست کاهش جمعیت با بهره‌گیری از نظریۀ «انتقال جمعیتی» اقدام کرده و متأثر از همین اقدامات، زمینه را برای تغییر در ساختار جمعیت و در نتیجه کاهش رشد جمعیت در ایران، بین سال‌های 1342 تا 1355، از حدود 2/3 درصد به میزان 6/2 درصد، فراهم کردند.</em> <br /><strong> </strong>