الگوهای کلاسیک توسعه سیاسی: نگاهی به تجربه اروپای غربی .

Abstract

<br /><em>توسعه سیاسی در کلی‌ترین تعریف، فرآیندی است که طی آن ظرفیت ساختارها و نهادهای سیاسی، همچنین پویایی­ نیروها و روابط سیاسی یک کشور در جهت ساماندهی امور عمومی‌ (داخلی و خارجی) افزایش می­یابد. در قرون اخیر، توسعه سیاسی حول محور سه فرآیند به‌پیش رفته است: تمرکز قدرت سیاسی، نهادمند شدن و قانونمند شدن حکومت و دموکراتیک شدن آن با نگاهی کلی به تجربه کشورهای گوناگون، دو الگوی اصلی توسعه سیاسی را می‌توان از یکدیگر تفکیک کرد؛ در الگوی اول که می­توان آن را «دولت محور» نامید، ظرفیت حکومت، به‌ویژه دستگاه­های نظامی ‌و اداری آن افزایش‌ یافته اما عرصه اجتماعی سیاست و روابط میان دولت و جامعه توسعه چندانی نیافته است. در این الگو، ثبات و امنیت سیاسی معمولاً در معرض فشارهای ناشی از تعارضات و منازعات آشکار و پنهانی بوده که ریشه در انسداد روابط سیاسی و شکاف میان دولت و جامعه داشته است. در الگوی دوم که می­توان آن را «جامعه محور» نامید، به‌ موازات توسعه ‌سازمان حکومت، نیروها و نهادهای اجتماعی و مدنی نیز توسعه ‌یافته‌اند و روابط دولت و جامعه از تعادل برخوردار شده است. در این مقاله با مروری بر تجربیات توسعه سیاسی در اروپای غربی نمونه­هایی از الگوهای توسعه سیاسی مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس آن، برخی از ملزومات عام توسعه سیاسی استخراج‌ شده است.</em> <br />