تعیین ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی (MEAQ)

Abstract

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر تعیین ساختار عاملی و ویژگی­های روان­سنجی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی است. روش: پژوهش در قالب یک طرح پژوهش همبستگی انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش شامل دانشجویان و مراجعان کلینیک ­های روان­درمانی و مشاوره در کرمانشاه بود. نمونه دانشجویی 250 نفر بود که از بین دانشجویان دانشگاه رازی، به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. گروه مراجعان کلینیک­ های روان­درمانی و مشاوره شهر کرمانشاه در مجموع تعداد 100 نفر بوده­اند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. و به پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی، فهرست عواطف مثبت و منفی، پرسشنامه پذیرش و عمل_نسخه دوم، پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت، پرسشنامه نظم­جویی شناختی هیجان (جهت روایی واگرا) پاسخ دادند. برای تحلیل داده­ها از روش تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون با استفاده از نرم­افزار SPSS-22 و AMOS-21 استفاده شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد که بین اجتناب تجربی با عواطف منفی، پذیرش و عمل راهبردهای تنظیم هیجان منفی و روان­رنجورخویی رابطه مستقیم و معنی­داری به دست آمد (001/0≥P). همچنین بین عواطف مثبت و راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجانی رابطه معکوس و معنی­داری به دست آمد (001/0≥P). نتایج روایی افتراقی نشان داد که اجتناب رفتاری، انزجار از آشفتگی، تعلل، حواس­پرتی/ توقف، انکار/ سرکوبی و تحمل آشفتگی بین دو گروه بالینی و غیر بالینی تفاوت معنی­داری وجود دارد (001/0≥P). نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی 44 گویه را در شش عامل تأیید کرد. مقادیر شاخص نیکویی برازش (GFI)، شاخص نیکویی برازش اصلاح‌شده (AGFI)، شاخص برازش تطبیقی (CFI)، ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریب ‌(RMSEA) در حد قابل قبولی قرار داشتند. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 842/0، اجتناب رفتاری 891/0، انزجار از آشفتگی 828/0، تعلل 794/0، حواس­پرتی/ توقف 681/0، انکار/ سرکوبی 822/0 و تحمل آشفتگی 818/0 بدست آمد. نتیجه ­گیری: نسخه فارسی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی در جامعه دانشجویان و افراد بالینی، از خصوصیات روان­سنجی قابل قبولی برخوردار است و می­توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش­های روان­شناختی استفاده کرد.