بررسی نقش میانجی اهداف پیشرفت در رابطه بین نیاز به خاتمه و درگیری شناختی: اثر بافت تعلل ورزی

Abstract

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی اهداف پیشرفت در رابطه بین نیاز به خاتمه و درگیری شناختی بر حسب تعلل‌ورزی دانش‌آموزان بود. برای این منظور 268 نفر (161 دختر و 107 پسر) از دانش‌آموزان پایه سوم دبیرستان‌های دولتی شهر شیراز به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌ای خودگزارشی متشکل از خرده مقیاس-های نیاز به خاتمه (NFCS)، مقیاس اهداف پیشرفت (AGS)، مقیاس درگیری شناختی (MSLQ) و مقیاس تعلل‌ورزی تحصیلی (PASS) پاسخ دادند. نتایج پژوهش بطور کل‍‍ی نشان داد که در یک بافت تحصیلی تعلل‌ورزی، ابعاد نیاز به خاتمه از طریق واسطه‌گری اهداف پیشرفت بر راهبردهای شناختی عمیق دارای اثر غیرمستقیم، منفی و معنی‌دار؛ در حالی که بر راهبردهای شناختی سطحی دارای اثر غیرمستقیم، مثبت و معنی‌دار است. یافته‌ها حاکی از آن بود که اثر مستقیم نیاز به ساختار بر اهداف تبحری و رویکرد- عملکرد معنی‌دار و منفی و بر اهداف اجتناب- عملکرد معنی‌دار و مثبت است. بعلاوه، اثر مستقیم نیاز به قطعیت بر اهداف تبحری معنی‌دار و منفی و بر اهداف رویکرد- عملکرد معنی‌دار و مثبت بود. اثر مستقیم نیاز به قطعیت بر اهداف اجتناب- عملکرد معنی‌دار نبود. در ضمن، اثر هر یک از اهداف پیشرفت بر راهبردهای شناختی سطحی و عمیق متفاوت بود.