اخلاق حرفه‌ای پژوهی، مطالعۀ موردی سیرۀ علمی علامه طباطبایی(ره)

Abstract

پژوهش، فرایندی منظم است که منجر به حل مسئله یا مشکلی می­گردد. هر پژوهشگر متعهدی باید در حرفۀ خویش، حریمی را رعایت کند. پس از شناخت این حریم­ها باید بررسی کرد که افراد بسیار متعهد و فرهیخته­ای همچون علامه طباطبایی این حریم­ها را چگونه در سیرۀ علمی خویش رعایت کرده­اند. نوشتار پیش­رو، با استناد به منابع مکتوب و به روش کتابخانه­ای و توصیفی و تحلیلی درصدد پاسخ به این سوال است که علامه سید محمدحسین طباطبایی (ره)، اخلاق حرفه­ای در پژوهش را چگونه سیرۀ علمی خویش رعایت می­کردند؟ بر این اساس پس از تعاریف واژگان کلیدی، اهمیت رعایت اخلاق پژوهشی، مصادیق اخلاق پژوهشی رعایت شده در سیرۀ­ علامه طباطبایی به صورت مستند از زبان خود علامه، شاگردان، علما و بزرگان تبیین شده است از جمله: تحقیق به نیت الهی و معنوی، حقیقت­جویی با پرهیز از پیش­داوری و قضاوت عجولانه، احترام به استاد، داشتن روحیۀ قدرشناسی از پیشینیان، رجوع به منابع معتبر، تواضع علمی و عدم فخرفروشی، ترویج علم و نویسندگی و پاسخگویی به نیازهای روز، عدم سرقت محتوایی، انصاف علمی، نقادی و نقدپذیری، پشتکار، صبر، اهمیت به وقت و عمر خود و دیگران، جامعیت و علم سرشار پژوهشگر، برهانی و مستدل نوشتن، شجاعت و جرأت علمی.