بررسی انتقادی نظریات ریچارد رورتی و هنری ژیرو در باب پرورش روشنفکر

Abstract

هدف این پژوهش، تبیین و نقد نظریات ریچارد رورتی و هنری ژیرو در باب پرورش روشنفکر است. بررسی مقایسه ای این دو اندیشه، حاکی از آن است که این دو مدل از پرورش روشنفکر دارای اشتراکاتی هستند از جمله محلیت، پرداختن به نقد با هدف واسازی، امکانی بودن و دیدگاه آرمانشهری. بررسی دقیقتر در این زمینه نشان می­دهد اندیشة طعن­ورز آزاد به دلیل دوگانه انگاری در باب حوزة عمومی- خصوصی، عینیت- وفاق اجتماعی از طرفی دچار یک تناقض درونی است و آن دوقطبی بودن فرهنگ­پذیری- پالایش است علاوه بر این ، نظریه رورتی با محدود ساختن طعن­ورزی و نقد به حوزة خصوصی، به نخبه­گرایی گرایش دارد ولی ژیرو بر خلاف رورتی با طرح تعهد به تغییر اجتماعی و پرداختن به عرصة عمومی، فعالیت روشنفکرانه را به بطن جامعه می­کشد. دیدگاه ژیرو نیز دارای نواقصی است از جمله بدبینی به آموزش فرهنگ سنتی و نادیده گرفتن نقش آن در پرورش روشنفکر و همچنین کم توجهی به پرورش عاطفه و معنویت و تحویل تربیت به تربیت سیاسی و... از این نواقص هستند اما به نظر می­رسد می­توان از طریق ترکیب و اصلاح دیدگاه روشنفکر عمومی ژیرو و متعهد کردن آن به تربیت معنوی و عاطفی، نظریه­ای کامل­تر در مورد پرورش روشنفکر در آموزش عالی ارائه داد.