جستجو
در حال نمایش موارد 1 - 10 از 14
مدلسازی آسیب پذیری اجتماعی شهرها در برابر زلزله با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزارARC GIS(مطالعه موردی: منطقه 1 شهر تبریز)
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-01-20)
بلایای طبیعی علی الخصوص زلزله همواره تهدیدی برای فعالیتهای بشری محسوب میشده است،که علیرغم پیشرفتهای تکنولوژیکی در ابعاد مختلف هم اکنون نیز شاهد خسارات و تلفات این پدیده بهویژه در کشورهای در حال توسعه می باشیم. تا چند ...
رشد شهرگرایی و احساس تعلق محلهای
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-04-21)
تعلق به محله نمایانگر احساس ذهنی مثبت افراد نسبت به محله مسکونی در شهر است. ادامه پیوند محلهای نوعی تعهد برای ساکنان نسبت به محیط سکونت و تمایل آنها به حفظ رابطه با آن در طول زمان و در مراحل مختلف زندگی را موجب میشود. تعلق به مکان و پیامدهای فقدان آن در دهههای اخیر تبدیل به یکی از موضوعات مهم در حوزه مطالعات شهری شده است. پژوهش حاضر درصدد است تأثیر رشد شهرگرایی بر واقعیت احساس تعلق محلهای را مورد بررسی قرار دهد. در این مسیر مقوله و موضوع شهرگرایی با تأکید بر نظریه لوئیس ورث و نظریههای مکتب شیکاگو ونیز مفهوم و مقوله احساس تعلق محلهای با استفاده از نظریههای حس تعلق به اجتماع محلهای مک میلان و چاویس، هویت مکان رلف و رائولز و نظریه سیستمیک کاساردا و جانویتز مورد استفاده قرار گرفتهاند. احساس تعلق محلهای بهعنوان متغیر وابسته شامل ابعاد عینی، ذهنی، شناختی و احساسی میباشد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش از میان مناطق 22 گانه شهرداری شهر تهران، مناطق 2، 13 و 20 تعریف شدهاند که چهار محله از محلههای هر منطقه بهصورت تصادفی و سپس بلوکهایی از این محلهها تعیین و نمونه مورد نظر بهصورت تصادفی انتخاب گردید. روش اصلی تحقیق در این بررسی از نوع پیمایش بوده است. با استفاده از تکنیک پرسشنامه، دادهها در سطح توزیع جمعیت آماری 391 نفر در رده سنی 20 سال به بالا گردآوری شده است. درنهایت اطلاعات بهدستآمده با استفاده از روش تحلیل ضرایب همبستگی، آزمون آنالیز واریانس و تحلیل رگرسیون چند متغیره مورد بررسی قرار گرفتهاند. برخی از مهمترین نتایج بهدستآمده از همبستگی میان متغیرها حاکی از آن است که بین سبک زندگی شهری، گرایش به روابط گسترده در شهر و دلبستگی به مکان شهری بااحساس تعلق محلهای، همبستگی منفی و معنادار، وجود دارد. بهعلاوه نتایج نشان میدهد که بین طول مدت اقامت و نوع مالکیت منزل مسکونی بااحساس تعلق محلهای همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. ضمناً رابطه معناداری میان متغیرهای زمینهای سن و میزان درآمد افراد مورد مطالعه بااحساس تعلق آنان به محل زندگیشان بهدستآمده است....
رشد شهرگرایی و احساس تعلق محلهای
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-04-21)
چکیده پژوهش حاضر تاثیر رشد شهرگرایی بر احساس تعلق محلهای را بررسی میکند و در این راستا مفهوم شهرگرایی با تاکید بر نظریه لوئیس ورث و نظریه های مکتب شیکاگو و مفهوم احساس تعلق محلهای با استفاده از نظریه های حس تعلق به ...
مطالعه تطبیقی تجربیات سیاستی کشورهای منتخب آسیایی در زمینه توزیع متوازن جمعیت شهری
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-04-21)
این مقاله به مقایسه تجربیات کشورهای منتخب آسیایی در زمینه توزیع متوازن جمعیت میپردازد و تلاش خواهد کرد نشان دهد که کدام یک از پارادایمهای برنامهریزی فضایی ـ جمعیتی در توزیع بهینهتر جمعیت نتایج بهتر و مؤثرتری داده است. روش تحقیق، تحلیل اسنادی است و از اسناد معتبر در زمینه برنامهریزیهای دولتی استفاده شده است. بهطورکلی چهار نوع پارادایم برنامهریزی با توجه به اقتصاد جمعیت ـ فضا تشخیص داده شد: الف) دولتهای غیرمتمرکز با پارادایم تمرکززدایی سیاسی – اقتصادی (ژاپن)، ب) دولتهای متمرکز با پارادایم مداخله مستقیم در مدیریت جمعیت ـ فضا (چین و اندونزی). ج) دولتهای متمرکز با پارادایم تمرکززدایی اقتصادی (ایران و کره جنوبی) و د) دولت نیمهمتمرکز با پارادایم اولویتبخشی به توسعه روستایی. نتایج نشان میدهد که دولتهای غیرمتمرکز با رویکرد تمرکززدایی اداری – سیاسی و اقتصادی نتایج مثبتتری از توسعه برابر در سطح ملی و توزیع بهینه جمعیت به دست دادهاند. بررسیها نشان داد عدم وجود هماهنگی بین بخشهای کلان، میانی و خرد، فقدان اراده سیاسی لازم برای اجرای طرحهای آمایش سرزمین و عدم پایش برنامهها آمایش سرزمین و توزیع فضایی جمعیت، از جمله مهمترین موانع عدم موفقیت راهبردهای توزیع بهینه جمعیت هستند. در کشورهای با نظام متمرکز برنامهریزی کلید اصلی توفیق برنامهها ایجاد هماهنگیهای بینبخشی و پایش مداوم برنامهها است....
نقش کیفیت محیطی در ارتقای تعاملات اجتماعی خیابانهای شهری (نمونه موردی: خیابان امام خمینی آمل)
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-01-20)
فضاهای باز شهری مانند خیابان بهعنوان مهمترین مکان برقراری تعاملات اجتماعی شهروندان و تجلیگاه حیات مدنی شهر و محل وقوع رویدادها و فعالیتهای اجتماعی شهروندان در زندگی و حیات شهری به شمار میآیند.. اما امروزه در بیشتر شهرهای کشور مردم فضای شهری را بهعنوان مسیری برای گذر مینگرند بهجای این که فضاها آنها را به مکث و مراودت اجتماعی تشویق کنند. اهمیت بیشازاندازه بهسرعت، تکنولوژی و زمان، مقیاسها را دگرگون کرده و باعث نادیده گرفتن نیازهای عابران پیاده و کمبود کیفیت در خیابان شهری شده که درنتیجه باعث تضعیف تعاملات اجتماعی شده است. افزایش کیفیت زندگی شهری و تعاملات اجتماعی در فضای شهری یکی از چالشهای حرفه طراحی شهری بوده است. در پژوهش حاضر نقش کیفیت محیطی در ارتقای تعاملات اجتماعی مدنظر است که در متد پژوهش، مؤلفههای تأثیرگذار کیفیت محیطی در خیابان 5 مؤلفه استخراج شد و سپس با استفاده از پرسشنامه با نمونه آماری 350 نفر که تصادفی بوده و با انجام تحلیلهای استنباطی و توصیفی آماری مطالعه حاضر از نرمافزار spss بهره برده است که شامل آزمون T، واریانس یکطرفه، رگرسیون گامبهگام و آزمون پیرسون میباشد. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که مؤلفههای تأثیرگذار کیفیت محیطی فضای شهری، پویایی، دسترسی و آسایش، دارای بیشترین تأثیر و هویت کمترین تأثیر را روی کیفیت محیطی و میزان حضور شهروندان در فضای شهری در خیابان امام خمینیشهر آمل دارند....
مطالعه تطبیقی تجربیات سیاستی کشورهای منتخب آسیایی در زمینهی توزیع متوازن جمعیت شهری
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-04-21)
این مقاله به مقایسه تجربیات کشورهای منتخب آسیایی در زمینهی توزیع متوازن جمعیت میپردازد و تلاش خواهد کرد نشان دهد کدام پاردایمهای برنامهریزی فضایی ـ جمعیتی در توزیع بهینهتر جمعیت نتایج بهتر و مؤثرتری داده است. روش ...
امکانسنجی احداث ایستگاه بازیافت پسماند جامد صنعتی در شهرک صنعتی نصیرآباد
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-04-21)
توجه به مدیریت مواد زائد جامد و از آن جمله زبالههای صنعتی با توجه به ترکیبات مختلف مواد، جنبههای سازگاری و ناسازگاری در عملیات جمعآوری، دفع و از همه مهمتر مسئله بازیافت در چارچوب برنامههای محیطزیست هر منطقه دارای اهمیت خاصی است که میبایستی مدنظر قرار گیرد. «مدیریت پسماندهای صنعتی» یکی از شیوههای بسیار مناسب برای ایجاد تعامل و پیوند بین صنعت و محیطزیست و کاهش اثرات سوء فعالیتهای صنعتی در آن میباشد. چنین مدیریتی با استفاده از روشهای مختلفی ازجمله «پیشگیری از آلودگی» یا «کمینهسازی پسماندها» در مبدأ تولید، «بازیافت» و «استفاده مجدد» قابلاعمال است. شهرک صنعتی نصیرآباد که در فاصله 5 کیلومتر جنوب شرقی شهر رباطکریم و دارای 464 واحد تولیدی فعال میباشد، روزانه بیش از 5/2 تن زائدات جامد دارد اما فاقد ایستگاه بازیافت پسماند جامد صنعتی میباشد. در مرحله اول، اطلاعات کمی و کیفی تولید پسماند صنعتی با استفاده از پرسشنامه بهصورت تصادفی از 68 واحد صنعتی دریافت و تجزیهوتحلیل شد. در مرحله دوم مکانیابی بر اساس شاخصها صورت گرفت. برای شناسایی شاخصهای مکانیابی با بهرهگیری از دستورالعملها و ضوابط مکانیابی دفن پسماند و نیز نظرات کارشناسان درمجموع 6 معیار مؤثر در قالب 19 زیر معیار شناسایی شد. در گام بعد دادههای هر یک از معیارها و زیرمعیارها بهصورت نقشه از سازمانهای مختلف دریافت و بانک اطلاعاتی تشکیل شد. بهمنظور شناسایی مکانهای دارای اولویت، ابتدا جرائم هریک از کاربریها محاسبه و درنهایت فضاهای باقیمانده بر اساس شاخصهای شناسایی شده اولویتبندی شدند. تکنیک مورد استفاده برای تعیین امتیاز هر یک از قطعات تکنیک SAW میباشد. برای بی مقیاس سازی لایهها نیز از روش فازی استفاده شد. در این مرحله 20 قطعه زمین شناسایی شد. در مرحله سوم، امکان استقرار ایستگاه بازیافت پسماند صنعتی در قطعات شناسایی شده بر اساس 7 معیار و 27 زیر شاخص حقوقی، اجتماعی، مدیریتی، اقتصادی، زیستمحیطی، کالبدی – عمرانی و زیربنایی با کمک 30 نفر از کارشناسان شهرک صنعتی و شهرستان رباطکریم مورد ارزیابی قرار گرفت و درنهایت قطعه شماره 14 با مساحت 131 هکتار واقع در جنوب غرب شهرک صنعتی شناسایی گردید.<br /> <br /> <strong> </strong><br /> <strong> </strong>...
ارزیابی سیاست انتقال پایتخت اداری – سیاسی از کلانشهر تهران
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-01-20)
کلانشهر تهران مانند بسیاری کلانشهرها در کشورهای درحالتوسعه با مسائل مختلفی مواجه است. ازجمله این مسائل پیدایش انواعی از تمرکزها (جمعیتی، فعالیتی و...) در آن میباشد که خود منشأ بسیاری از مشکلات گشته که درنتیجه آنها همواره در محافل علمی و سیاسی مباحث و راهکارهایی در راستای تعدیل این پیامدهای منفی مطرح شده است. انتقال پایتخت، ازجمله مواردی است که بهعنوان یک گزینه جهت کاهش تمرکزهای موجود در کلانشهر تهران بارها عنوان شده اما تاکنون جنبه عملی نیافته است؛ بنابراین در این پژوهش که به شیوه توصیفی - تحلیلی و نیز با استفاده از مطالعات اسنادی و روش مصاحبه با کارشناسان انجام شده است، به دنبال آن هستیم تا به ارزیابی سیاست انتقال پایتخت اداری – سیاسی از جنبه تأثیر آن بر تمرکززدایی از کلانشهر تهران بپردازیم. با توجه به یافتههای این پژوهش به نظر نمیرسد این سیاست بتواند در دستیابی به هدف کاهش مسائل کلانشهر تهران موفق باشد و درنتیجه بهعنوان یک سیاست معقول برای کاهش تمرکزها در تهران و نیز تعدیل عدم تعادلهای ملی، پیگیری گردد. درعینحال راهکارهای عملیتری غیر از انتقال پایتخت، در سطح ملی و نیز سطح کلانشهر تهران میتوان مفروض داشت که در راستای تعدیل مسائل این کلانشهر و حتی تعادلبخشی در نظام شهری کشور میتوانند مؤثر واقع شوند....
نقش راهبردهای آمایشی حفاظت از باغات و فضاهای سبز جهت رسیدن به الگوی توسعه پایدار شهری مطالعه موردی: دره اسکو
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-04-21)
رشد کالبدی فضایی منطقه اسکو در چند دهه اخیر موجب مسائلی همچون تغییر کاربری زمین، گسترش نامتناسب شهر و مخاطرات زیستمحیطی شده است. فشارهای سنگین سریع شهرنشینی بر سرزمین و منابع اطراف موجب کاهش پوشش گیاهی، کاهش فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیستمحیطی شده است. هدف از این مطالعه، درک عوامل مؤثر در روند توسعه فیزیکی منطقه دره اسکو با عنایت به مقوله توسعه فضایی پایدار شهری از بُعد اکولوژیکی و حفظ شرایط زیستمحیطی آن در دهههای آتی میباشد. بدین منظور با استفاده از تصاویر ماهوارهای چند زمانه لندست 5 و 8 تکنیکهای پردازش تصاویر ماهوارهای شیءگرا، تغییرات کاربری اراضی در مقطع زمانی 1395-1363 با تأکید بر گسترش پراکنده منطقه شهری اسکو و خسروشهر و روستاهای پیرامونی که در دره زیستمحیطی اسکو واقع شده، مورد ارزیابی قرار گرفته است.بر اساس نتایج حاصله مقدار مساحت منطقه شهری اسکو، خسروشهر و شش روستای پیرامونی از 88/290 هکتار در سال 1363 به 55/1088 هکتار در سال 1395 رسیده است. 62/514 هکتار از توسعه ذکر شده بر روی اراضی باغی و زراعی صورت گرفته که لزوم مدیریت توسعه آتی مبتنی بر اصول توسعه پایدار را میطلبد. بدین منظور عوامل مؤثر بر توسعه فیزیکی منطقه شهری دره اسکو بر اساس پیشینه تحقیق در قالب 15 شاخص شناسایی و با استفاده از روش رگرسیون لجستیک- به دلیل توانایی آن در تعیین اهمیت متغیرها- نقشه احتمال توسعه شهری تهیه گردید که استفاده همزمان از متغیرهایی انسانی و طبیعی به همراه اعمال متغیرهای مثل نقشه بافت توسعه شهری به منظور تعیین جهت توسعه، از مزیتهای این تحقیق به شمار میرود. پس از پیشبینی الگوی آتی توسعه شهری در دره اسکو با استفاده از راهبرد حفاظت از باغات و فضاهای سبز در فرایند توسعه شهری، با بلوکبندی نقشه احتمال توسعه شهری، دادن فضای لازم برای توسعه، استخراج کمربند سبز طبیعی شرقی غربی و کمانهای سبز و اعمال ممنوعیت توسعه در اطراف کمربند سبز پیشنهادی، حفظ ذخایر اکولوژیک دره اسکو با کاهش تخریب اراضی باغی و کنترل رشد پراکنده و انفصال شهرها و روستاها عملیاتی شده است....
سرمایه اجتماعی زنان و توسعه شهری دراستان همدان
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2017-04-21)
حرکت در مسیر توسعه همهجانبه، الزامات، مقدمات و بسترهای خاص خود را میطلبد. سرمایه اجتماعی بیشک بهعنوان عامل تسهیلکننده همکاری و مشارکت، دستیابی به شاخصهای توسعه را تسریع میکند. مطالعات چند دهه اخیر نشان میدهد که، سرمایه اجتماعی متغیر مهمی برای تبیین تفاوتهای اقتصادی و اجتماعی فضایی است. نگارندگان این پژوهش کار خود را با فرضیه اصلی ارتباط سرمایه اجتماعی و میزان توسعهیافتگی شهرها، آغاز نمودند. جهت آزمون فرضیه، با تکیهبر پژوهشهای انجام شده در رابطه با سطح توسعهیافتگی شهرستانهای استان همدان، دو شهرستان برتر و دو شهرستان محرومتر، که به ترتیب عبارتاند از؛ همدان و تویسرکان در سطح بالای توسعه و کبودرآهنگ و فامنین در سطح پایین، گزینش شدهاند. کمبود پژوهشهای مختص به زنان و شهر و غفلت نسبت به این قشر بهعنوان نیمی از جمعیت فعال جامعه، پژوهشگران را نسبت به تمرکز بر این قشر ترغیب نمود. درواقع این پژوهش باهدف بررسی سنجش میزان سرمایه اجتماعی زنان و ارتباط آن با سطح توسعهیافتگی شهرستانهای استان همدان، انجام پذیرفته است. پژوهش مبتنی بر استراتژی کمی بوده و از نظر روش اسنادی-پیمایشی میباشد<strong>. </strong>ابزار گردآوری اطلاعات در زمینه سنجش سرمایه اجتماعی زنان، پرسشنامهای است که سرمایه اجتماعی را در چهار بُعد شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی، اعتماد، تعامل اجتماعی و کنشهای یاریگرانه مورد سنجش قرار میدهد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران درمجموع برابر 384 بهدستآمده است. نتایج پژوهش نشانگر همبستگی معنادار و مثبت سرمایه اجتماعی زنان و توسعه شهری است. در این میان همبستگی معنادار و مثبت ابعاد شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی و کنشهای یاریگرانه با رتبهبندی توسعه شهرها نیز مورد تأیید قرار گرفت. همچنین بین سرمایه اجتماعی زنان و پایگاه اجتماعی، اقتصادی و طبقه ذهنی آنان رابطه معنادار وجود دارد....