بررسی منشأ جانور نگاری و آثار جانور نگار کهن ایرانی، در فرهنگ و باورهای اقوام ایرانی چهارهزاره قبل از میلاد

Abstract

بن‌مایه تفکرات و باورهای اقوام ایرانی در هزاره‌های نخستین پیش از میلاد، چنان نقش گسترده‌ای در شکل‌گیری هنر ایرانی داشته است که انعکاس آن نه‌تنها در هنر اقوام دوره‌های مذکور به چشم می‌خورد بلکه باوجود گذشت زمان و تحولات فکری و فرهنگی ایرانیان، بارنگ و لعابی دیگر، در بسیاری از آثار هنری ادوار بعد از میلاد نیز نمایان است. آثار جانور نگار که طیف گسترده‌ای از آثار هنری اقوام ایرانی پیش از میلاد را تشکیل می‌دهند، از آن دسته آثار هنری‌اند که از فرهنگ و باورهای کهن ایرانی تأثیر فراوان پذیرفته‌اند. با توجه به تداوم جانور نگاری در آثار هنری ایرانی از هزارهٔ چهار قبل از میلاد تا قرون نخست میلادی و از طرف دیگر نقوش و فرم‌های حیوانی مشابه در این آثار، در این مقاله سعی شده است تا با تحلیل فرهنگ کهن آسیای غربی به‌عنوان زمینه فرهنگی اقوام کهن ایران در هزاره‌های چهارتا دو قبل از میلاد و دوران پیش از ورود اقوام آریایی به ایران، مطالعه آثار جانور نگار ایرانی دوران مذکور و درنهایت تطبیق آن‌ها با باورهای نشئت‌گرفته از این فرهنگ، به‌نوعی به ریشه‌یابی سبک جانور نگاری و آثار جانور نگار کهن ایرانی در اعتقادات مربوطه پرداخته شود.