جایگاه زبانی و سیر تاریخی تحول زبان‌های خارجی در ایران

Abstract

ایران از کهن‌ترین تمدن‌های تاریخ بشر به شمار می‌آید و به سبب دارا‌بودنِ موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیک ویژه، برخورداری از موقعیت تجاری و ژئواکونومیک خاص و بسیاری موارد دیگر، همواره توجه فرمانروایان و مردمان دیگر سرزمین‌ها را به خود جلب کرده است. این مهم، ارتباطات گستردۀ ایرانیان با اقوام و ملل مختلف را در طول تاریخ سبب شده است. جدا از زبان فارسی که همواره مورد استفادۀ اقوام گوناگون ساکن در ایران برای ارتباط با همدیگر بوده است، به فراخور زمان، زبان‌های خارجی گوناگونی نیز در ایران رواج یافته‌اند. علاوه‌بر‌این، آموزش و یادگیری زبان‌های خارجی در ایران‌زمین به‌ویژه در سده‌های اخیر همواره یکی از دغدغه‌های ساکنان این سرزمین بوده است. در این مقاله که برای نخستین‌بار توسط اندیشمندان تاریخ و زبان‌شناسی در حوزه علم و با بهره‌‌جستن از روش تحقیق تاریخی و زبان‌شناسی انجام شده است، تلاش می‌شود تا این مطلب که در دوره‌های مختلف تاریخ ایران کدام‌یک از زبان‌های خارجی رونق یافته‌اند و هرکدام از آن‌ها در رهگذر زمان چه تحولاتی را به خود دیده‌اند، درک شود. بررسی اطلاعات تاریخی، زبان‌شناسی و آگاهی‌های موجود، گوناگونی و تنوع چشمگیر زبان‌هایی را که در طول تاریخ در ایران کاربرد یافته‌اند، نشان می‌دهد.