ارتباطات بین فرهنگی و گفتمان حقوقی، آموزشی و رسانه‌ای ایرانی

Abstract

جامعه ایران به دلیل اختلاط قومی و فرهنگی نیازمند زمینه‌‌های آموزشی و رسانه‌‌ای ‌‌بسیاری است تا بتواند از ارتباطات فرهنگی خوب و سالم برخوردار باشد و نوعی تعامل اجتماعی همراه با آرامش و آسایش اجتماعی را فراهم آورد. عدم مدارا و تحمل فرهنگی نسبت به قومیت‌‌های مختلف می‌‌تواند زمینه‌‌های شکل‌گیری تضاد، تفرقه و تبعیض را فراهم آورد که در این‌صورت هم جامعه اکثریت و هم اقلیت‌‌های قومی و دینی تحت‌تأثیر آثار منفی آن قرار می‌‌گیرند. در این راستا آموزش، خصوصاً در دوره دبستان که دوره شکل‌گیری ذهنیت‌‌ها و انگاره‌‌های اخلاقی و فرهنگی است، اهمیت بسیار زیادی دارد. این نوع آموزه‌‌های بین‌فرهنگی می‌‌تواند افراد جامعه را نسبت به تفاوت‌های فرهنگی هوشیار و آگاه سازد و فرهنگ مدارا و مسامحه را برای آنها درونی کند. آموزشی که براساس عدالت و احترام متقابل شکل گرفته باشد، پویایی و انعطاف فرهنگی را نیز سبب خواهد شد. در واقع در پرتو شهروندی خوب که ناشی از عنصر نظام حقوقی مؤثر است، به رسمیت شناختن شهروندان (به حساب آوردن همه شهروندان) و انگیزه‌‌های تعلقی، به جایگاه اقلیت‌‌ها و روابط بین‌فرهنگی پرداخته می‌‌شود. در این مقاله تلاش خواهد شد به قانون اساسی به‌عنوان تکیه‌گاه حقوقی جایگاه اقلیت‌‌های فرهنگی (دینی و قومی) توجه شود، همچنین دو نهاد فرهنگی جهت‌دهنده به ارتباطات بین‌فرهنگی، یعنی آموزش و رسانه، مورد تحلیل و بررسی قرار می‌‌گیرند.