مروری بر ویژگی‌های بوم‌شناختی دلیجه کوچک (Falco naumanni) در ایران و جهان

Abstract

دلیجه کوچک (<em>Falco naumann</em>i) شاهینی مهاجر و کوچک جثه است که به صورت کلنی در مکان‌های انسان‌ساخت و طبیعی زادآوری می‌کند که این مکان‌ها معمولاً در حاشیه مناطق مسکونی واقع شده و توسط زمین‌های باز به منظور تامین منابع غذایی احاطه گردیده‌اند. این گونه، اقدام به مهاجرت­های طولانی از مکان‌های زمستان­گذران در آفریقا به مکان­های تولید مثلی خود در اروپا و آسیا می‌کند. در ایران نیز یکی از بزرگترین جمعیت­های آن در استان گلستان است و هر ساله این پرنده کلنی بسیار بزرگی را در شهرستان بندرترکمن برای تولید مثل تشکیل می­دهد. دسترسی به منابع غذایی و آشیانه با شرایط بهینه دو عامل اصلی تاثیر گذار بر جمعیت این پرنده هستند، زیرا دوری از دشمنان طبیعی، مکان مناسب برای رشد و وجود مواد غذایی مورد نیاز برای پرورش جوجه­ها را فراهم می­کنند. دلیجه کوچک اولویت انتخاب محل آشیانه را بر ارتفاع از سطح زمین می‌گذارد در حالی که ارتفاع از کف بیشترین تاثیر را بر موفقیت تولید مثلی این گونه به دلیل دوری از دشمنان طبیعی دارد. رژیم غذایی این پرنده شامل حشرات، خزندگان، پستانداران و پرندگان کوچک بوده که بیشترین میزان تغذیه از ملخ­ها و سوسک­ها می­باشد. از دشمنان طبیعی این گونه می­توان به گربه اهلی و زاغی (<em>Pica pica</em>) اشاره کرد که در فصل تولید مثل از تخم و جوجه آن­ها تغذیه می­کند. مطالعه حاضر به صورت مروری از پژوهش­های معتبر داخلی و خارجی با هدف شناخت بهتر از نیازهای زیستی و نحوه زندگی دلیجه کوچک گردآوری شده است.