رویکرد شناسی علامه مجلسی در قبال معارف بشری؛ فلسفه، عرفان و اصول فقه

Abstract

علامه مجلسی یکی از محقق‌ترین اندیشمندان شیعه در عصر پراهمیت صفویه به‌شمار می‌رود. در این عصر، جریان‌های مختلف علمی فعال بودند که فلاسفه، عرفا و اخباریان از مهم‌ترین آنها هستند. علامه در آثار خویش به مناسباتی نظر خود را نسبت به این جریانات فکری ابراز، با فلسفه رایج آن روز یعنی مشاء و اشراق مخالفت و فلاسفه را تکفیر کرده است. ایشان عرفان و تصوّف رایج زمان خویش را مردود، ابن عربی را تکفیر و برخی از آموزه‌های عرفانی را کفر تلقّی کرده‌اند. هر چند، نوع خاصی از عرفان را قابل دفاع دانسته‌اند.<br /> مبانی فکری و آرای فقهی و کلامی علّامه به سمت اصولیان و متکلّمان عقل‌گرا، بیشتر تمایل داشته است و از اخباریان فاصله بسیاری دارد. به عبارتی، می‌توان گفت اصولی اخبارگرا، شایسته‌ترین عنوانی است که می‌توان به وی اطلاق کرد.