آیا فنّاوری از لحاظ ارزشی جهت دارد؟

Abstract

<strong><em><span style="text-decoration: underline;">هدف:</span></em></strong>هدف از نگارش این مقاله، پاسخ به این پرسش مهم بود که آیا فنّاوری ابزاری خنثی است یا جهت و بار ارزشی و اخلاقی دارد. <strong><em><span style="text-decoration: underline;">روش:</span></em></strong> روش نگارش مقاله، تحلیل اسنادی است. برای پاسخ، ضمن ارائة تعریف مختار از فنّاوری و جهت‌داری، با ذکر چهار دلیل از طرفداران خنثی بودن فنّاوری(ابزارگرایان) و نقد ادلّة آنان(مثل پیت، مطهری، رحیم‌پور) به ادلّة طرفداران جهت‌دار بودن فنّاوری با شش گرایش متفاوت پرداخته شده است(مثل‌هایدگر، فینبرگ، نصر، پستمن، گلشنی، آیدی، وندپول، کروز، سروش و...). سپس ادلّة کسانی مثل ذات‌گرایان و تعیّن‌گرایان را جبری و افراطی دانسته و در نهایت، با پذیرش سخن طرفداران تأثیر علوم پیشینی و فرهنگ در فنّاوری و پذیرش مشروط نظریة «وساطت فنّاوری» و «طرح کاربرد» فنّاوری، به موضعی میانه و معتدل می‌رسد. <strong><em><span style="text-decoration: underline;">یافته‌ها و نتیجه‌گیری:</span></em></strong> نویسنده هم افراط ذات‌گرایان را رد می‌کند و هم تفریط ابزارگرایان را و خود موضعی اصلاحی در بین آن دو اتخاذ می‌کند.