رتبه‌بندی نمونه‌های ژئوشیمیایی به روش آنالیز ویژگی و روش‌های VIKOR جهت شناسایی مناطق مستعد کانی‌زایی

Abstract

تجزیه نمونه‌های ژئوشیمیایی برای چندین عنصر و مرتبط بودن موقعیت و وسعت محدوده کانی‌زایی در یک منطقه اکتشافی با عناصر اصلی، ردیاب و نشانه، باعث برتری تعیین آنومالی مرکب (آنومالی چند عنصره) بر تک عنصره می‌شود. هدف این پژوهش معرفی روش‌های رتبه‌بندی برای تعیین آنومالی‌های ژئوشیمیایی مرکب است. برای این منظور از سه روش رتبه‌بندی آنالیز ویژگی، VIKOR و FDAHP-VIKOR و 365 نمونه ژئوشیمیایی برداشت شده در کانسار نقره- طلای اپی‌ترمال چاه‌زرد استفاده شده است. رتبه‌بندی داده‌ها در دو مد R و Q انجام شده است. نتایج رتبه‌بندی در مد R نشان دهنده معیار As به عنوان با اهمیت‌ترین عنصر مرتبط با کانی‌زایی و عناصر Au، Ag و Sb در جایگاه‌های بعدی در منطقه مورد مطالعه است. همچنین رتبه‌بندی نمونه‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که آنومالی به دست آمده از هر سه روش رتبه‌بندی مشابه آنومالی‌های تجمعی هستند. نتیجه به دست آمده با الگوریتم FDAHP-VIKOR به دلیل مطابقت موقعیت و وسعت محدوده آنومالی رتبه‌بندی با عناصر اصلی کانی‌زایی یعنی طلا و نقره و حد وسط بودن وسعت این محدوده نسبت به دو روش دیگر رتبه‌بندی به عنوان محدوده مستعد کانی‌زایی معرفی می‌گردد. محدوده‌ای به وسعت 42/0 کیلومتر مربع برای طراحی شبکه حفاری گمانه در فاز اکتشافی تفصیلی و محدوده‌ای کوچک‌تر داخل آن با وسعت 10/0 کیلومتر مربع برای طراحی شبکه حفاری چگال‌تر پیشنهاد می‌شود. بنابراین روش‌های رتبه‌بندی را می‌توان به عنوان روشی جدید برای تعیین آنومالی‌های مرکب معرفی کرد.