بررسی و تبیین عوامل ژئوپلیتیکی تاثیرگذاربر امنیت کلان شهر مشهد

Abstract

در هزاره سوم توجه به مقوله امنیت شهری در کلانشهرها از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. شهر مشهد با توجه به دارا بودن موقعیت مذهبی ویژه در کشور دارای نقش و کارکردی ویژه می‌باشد. از این رو پژوهش حاضر با توجه به اهمیت و جایگاه بحث امنیت در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی به عنوان مولفه‌ای اصلی و بنیادین از نیازهای انسانی به مطالعه ابعاد امنیتی در کلانشهر مشهد پرداخته است. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیل و با بهره‌گیری از تکنیک دیمتل انجام شده است. یافته‌های تحقیق نشان می-دهد که امنیت در این کلانشهر در دو بعد طبیعی (فرونشست زمین، خشکسالی، زلزله، بحران آب) و انسانی (رابطه مرکز-پیرامون، نابرابری اجتماعی، کودکان کار، حاشیه نشینی، آلودگی صوتی، مرزی بودن و تنوع مذهبی) قابل بررسی است. در این بین متغیرهایی مانند حاشیه نشینی (5.9868)، نابرابری اجتماعی (4.638)، رابطه مرکز پیرامون (4.6295) و خشکسالی (4.5921) دارای تعامل بالا و ارتباط سیستمی قوی با سایر متغیرها هستند. متغیر مرکز – پیرامون، خشکسالی، زلزله، مرزی بودن و کاهش سطح آب زیرزمینی علت این مدل سیستمی محسوب می‌شوند. و عواملی مانند حاشیه نشینی، نابرابری اجتماعی، کودکان کار، کودکان کار، تنوع مذهبی و فرونشست زمین به عنوان معلول نمایش داده شده است. بنابراین می‌توان بیان نمود امنیت در این کلانشهر تحت تاثیر بعد طبیعی می‌باشد که می‌تواند بعد انسانی را تحت تاثیر خود قرار دهد.