مدل مدیریت جهادی مبتنی بر سیره فرماندهان دفاع مقدس (مورد مطالعه: شهید حسین خرازی)

Abstract

زمینه و هدف: یکی از غنی‌ترین مفاهیم و الگوهای مدیریتی مطرح در راستای تمدن اسلامی، سبک مدیریت جهادی است. همان‌گونه که در دوران دفاع مقدس حماسه‌های بی‌نظیر و ماندگار دیده شد و مقام معظم رهبری، بارها از آن به‌عنوان الگوی مدیریت کارآمد و راهگشا برای مشکلات کشور نام برده‌اند، در شرایط کنونی و برای مقابله با تحریم‌ها و تحقق گام دوم انقلاب اسلامی می‌توان از این الگو استفاده کرد. این پژوهش به‌دنبال شناسایی و تبیین ابعاد مدیریت جهادی مبتنی بر سیره فرمانده شهید دفاع مقدس، سردار حسین خرازی است. روش: پژوهش حاضر از نظر فلسفه پژوهش، پژوهشی تفسیری و به لحاظ هدف، پژوهشی اکتشافی است؛ راهبرد پژوهش، کیفی بوده و از روش تحلیل مضمون بهره می‌برد. منابع پژوهش نیز گردآوری داده‌های مربوط به مصاحبه‌های هم‌رزمان شهید و منابع مکتوب از جمله کتب، مقالات و اسناد موجود در ارتباط با مدیریت جهادی و سیره فرماندهان است. یافته‌ها: با بررسی و تحلیل داده‌ها، مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر به‌دست آمد. در ویژگی‌های مدیریتی، مؤلفه‌های برنامه‌ریزی (مانند نگرش آرمانی در هدف‌گذاری)، سازماندهی (مانند عزم راسخ در اجرای برنامه)، هماهنگی (مانند حضور مداوم در میدان عمل) و کنترل (مانند تفویض اختیار به دیگران) شناسایی شد. در ویژگی‌های رهبری، مؤلفه‌های انگیزش، رشد و تربیت و مقبولیت و محبوبیت و در ویژگی‌های شخصیتی، مؤلفه‌های خودمدیریتی، حسن خلق و بینش و بصیرت حاصل شد. در انتها، شبکه مضامین از طریق نرم‌افزار «آی مایند مپ» ترسیم شد. نتایج: مدل پیشنهادی نهایی، سبک مدیریت جهادی شهید خرازی را براساس سه شاخص ویژگی‌های شخصیتی، ویژگی‌های مدیریتی و ویژگی‌های رهبری ارائه می‌کند که با استفاده از آن، می‌توان گام مهمی در مسیر طراحی الگوهای بومی و تحقق تمدن اسلامی برداشت.