کاربرد رگرسیون حداقل مربعات فازی اصلاح‌شده در برآورد پارامترهای هیدرودینامیکی سفره محبوس با روش کوپر-ژاکوب (مطالعه موردی: دشت سوهان)

Abstract

برآورد پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان یکی از مسائل مهم در مدیریت منابع آب زیرزمینی است. شناخت خصوصیات هیدرولیکی آبخوان­ها به منظور درک بهتر و تعیین الگوی جریان طبیعی یک آبخوان و سنجش آب زیرزمینی الزامی است. ضریب تراوایی و ضریب ذخیره از جمله ویژگی­های هیدرودینامیکی آبخوان هستند که به دلیل وجود ناهمگنی­های زمین‌شناسی، ناشی از وجود طبقات مختلف زیرسطحی، ممکن است دارای تغییرات مکانی زیادی باشند. برآورد این خصوصیات امکان پیش­بینی کمی واکنش آبخوان به میزان تغذیه و تخلیه را فراهم می­کند. روش‌های مختلفی برای تخمین پارامترهای هیدرودینامیکی وجود دارد که می­توان به روش‌هایی چون: استفاده از فرمول‌های تجربی، روش‌های آزمایشگاهی، روش­های ژئوفیزیکی، آزمایش ردیابی و آزمون پمپاژ اشاره کرد. استفاده از داده‌های آزمون پمپاژ به منظور برآورد پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان، از بهترین و متداول‌ترین روش‌ها، با قابلیت انعکاس گستره وسیعی از آبخوان می‌باشد. با استفاده از داده‌های افت- زمان آزمون پمپاژ با روش‌های مختلفی می‌توان پارامترهای آبخوان را محاسبه نمود. معادله کوپر-ژاکوب جهت تعیین پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان، ضریب ذخیره و انتقال، برای آبخوان محبوس استفاده می‌شود. در این پژوهش از روش رگرسیون حداقل مربعات فازی اصلاح شده (Modified Fuzzy least-squares regression)، برای ‌داده‌های آزمون پمپاژ استفاده می‌شود تا داده‌های آزمون پمپاژ غیردقیق را به‌منظور محاسبه شیب و عرض از مبدأ فازی به کار برده و سپس این مقدار را برای محاسبه ضریب ذخیره و قابلیت انتقال آبخوان توسط روش کوپر-ژاکوب استفاده نمود. برای محاسبه توابع فازی ضریب ذخیره و ضریب تراوایی از اصل توسعه استفاده شد. روش رگرسیون حداقل مربعات فازی اصلاح‌شده (MFLSR) توأم با روش کوپر-ژاکوب به شخص توانایی تحلیل عدم قطعیت ذاتی پارامترهای محاسبه شده را خواهد داد.