پایش فرونشست دشت‌های قروه و چهاردولی استان‌های همدان و کردستان به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی با استفاده از فن پراکنش‌گرهای دائمی

Abstract

فرونشست زمین در مقایسه با مخاطرات طبیعی دیگر مانند سیل و زلزله در مدت‌زمان طولانی و به‌صورت تدریجی اتفاق می‌افتد و در گذر زمان خسارات جبران­ناپذیری به ساختار سفره‌های زیرزمینی، زیرساخت­های حیاتی مانند راه‌ها، خطوط انتقال انرژی و نیز سازه‌های شهری وارد می‌سازد. در پژوهش حاضر در راستای پایش فرونشست زمین در دشت چهاردولی استان همدان و استان کردستان و دشت قروه استان کردستان واقع در غرب ایران از روش پراکنش­گرهای دائمی با استفاده از 59 تصویر ماهواره سنتینل در گذر صعودی و 58 تصویر در گذر نزولی استفاده شد. جابجایی­های صورت­گرفته در منطقه مطالعاتی، به‌عنوان بیش­ترین فرونشست در منطقه میانی روستای آهوتپه و روستای حسن‌آباد امام و شهرستان اسدآباد واقع در دشت چهاردولی استان همدان به ترتیب در حدود 170- و mm 166- در بازه زمانی دو­ساله 2018-2017 میلادی صورت گرفته است. همچنین با توجه به نتایج می­توان عنوان داشت که فرونشست صورت­گرفته در بخش شمالی دشت چهاردولی استان همدان به‌مراتب بیشتر از فرونشست صورت­گرفته در بخش جنوبی دشت چهاردولی در استان کردستان می­باشد. در ادامه جهت یافتن علت فرونشست، از رویکرد بررسی اطلاعات چاه‌های پیزومتری موجود در منطقه و تغییرات آن‌ها در طول زمان استفاده شد. در این خصوص می‌توان اظهار داشت که یکی از دلایل عمده و اصلی فرونشست زمین در دشت چهاردولی و دشت قروه با توجه به رفتار افزایشی عمق چاه‌های پیزومتری موجود در منطقه در بازه زمانی مطالعاتی را می­توان به برداشت بی­رویه از منابع آب­های زیرزمینی نسبت داد.