تغییرات فصلی و مکانی ذرات PM2.5، PM10 و TSP در حومۀ شهر اصفهان و ارتباط آن با پارامترهای هواشناسی

Abstract

ذرات گردوغبار به دلیل دستیابی به سیستم تنفس انسان تأثیرات مخربی بر سلامت انسان به­ویژه در مناطق شهری و صنعتی دارند. بنابراین پایش ذرات گردوغبار و بررسی روند مکانی و فصلی آن اهمیت ویژه‌ای دارد. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییرات فصلی و مکانی غلظت ذرات گردوغبار به تفکیک در اندازه‌های PM_2.5، PM₁₀ و TSP در حومۀ شهر اصفهان و ارتباط آن با پارامتر‌های هواشناسی می‌باشد. برای این منظور به کمک دستگاه نمونه‌بردار هوا از نوع مکش پایین و روش وزنی غلظت ذرات PM_2.5، PM₁₀ و TSP در طی دورۀ یک­ساله (تیر 1394-1395) در سه ایستگاه واقع در شرق، جنوب و غرب شهر اصفهان اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج به­دست آمده، در شرق، جنوب و غرب شهر اصفهان به­ترتیب میانگین غلظت ذرات PM_2.5 73، 50 و 23؛ PM₁₀101، 86 و 45؛ TSP 134، 103 و 53 میکروگرم بر مترمکعب بود. میزان غلظت ذرات PM_2.5 در تمام ایستگاه‌ها اغلب بیش از حد استاندارد تعیین شده توسط آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده (US EPA) گزارش شد. همچنین بررسی­ها نشان داد رطوبت نسبی و دما به­ترتیب همبستگی منفی و مثبتی با غلظت ذرات گردوغبار در منطقه داشتند. با این حال میان سرعت باد و غلظت ذرات گردوغبار ارتباط ضعیفی مشاهده شد. به­طور کلی ذرات PM_2.5 نسبت به سایر ذرات درشت‌تر همبستگی قوی‌تری با عوامل اقلیمی داشتند. به کمک روش گلباد آلودگی مشخص شد که بادهای غربی و شمال غربی نقش ویژه‌ای در افزایش غلظت ذرات PM_2.5 داشتند. نتایج این تحقیق می‌تواند برای مدیران و تصمیم‌گیران در حوزۀ عملیات مقابله با گردوغبار به‌ویژه در عملیات درختکاری و پوشش سبز مفید واقع گردد.