اثر تلقیح قارچ‏های میکوریز جمع‌آوری شده از مراتع کالمند بهادران بر برخی ویژگی‏ های مورفوفیزیولوژیک گیاه داروئی کلپوره (Teucrium polium L.)

Abstract

همزیستی قارچ‏های میکوریز آربسکولار با ریشۀ گیاهان نقش مهمی در پایداری و توسعۀ جوامع گیاهان داروئی در اکوسیستم‏‏هایی که فشارهای فیزیکی و اکولوژیک بر آن­ها حاکم است، دارد. در این بین گیاه کلپوره یکی از مهم­ترین گیاهان داروئی است که در این اکوسیستم‏ها دیده می‏شود. در این مطالعه، بعد از شناسایی سه گونۀ قارچ میکوریز <em>G. rosea</em><em>، </em><em>S. constrictum</em><em>، </em><em>G</em>. <em>intraradices</em> که در خاک ناحیۀ ریشۀ گیاه کلپوره در مرتع غالب بود، اقدام به تکثیر اسپورها به صورت مجزا و ترکیبی از قارچ‏ها شد. سپس اسپورهای تکثیر یافته با بذور گیاه کلپوره در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در محیط گلخانه تلقیح شدند که پس از پایان دورۀ رشد، از نظر ارتفاع ساقه اصلی بین تیمار قارچ <em>G. intraradice</em>s و دیگر تیمارها اختلاف معنی‏داری وجود داشت. از نظر وزن­تر و خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه نیزاختلاف معنی‏داری وجود داشت به طوری که بیشترین وزن­تر و خشک اندام هوایی با (34/4 و61/1 گرم) و وزن خشک ریشه با (7/0گرم) مربوط به تیمار ترکیبی از قارچ‏ها بود که با دیگر تیمارها اختلاف معنی‏داری را نشان داد. همچنین تیمار ترکیبی از قارچ‏ها بیشترین غلظت کاروتنوئید با (32/7 درصد) را نیز به خود اختصاص داد. تمام تیمارهای قارچی نیز، غلظت کلروفیل a را نسبت به شاهد به طور معنی‏داری افزایش دادند. بدین ترتیب نتای بیانگر آثار مفید رابطۀ همزیستی میکوریزی در گیاه کلپوره است که در این بین استفاده از ترکیبی از این قارچ‏ها می‏تواند به مراتب تأثیر بیشتر و بهتری در بهبود شرایط رشد گیاه داشته باشد.