واکاوی موضع شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص جنگجویان خارجی

Abstract

اگرچه شورای امنیت سازمان ملل متحد یک نهاد سیاسی به‌شمار می‌رود، تصمیمات آن به دلیل الزام‌آور بودن بر تمام دولت‌های عضو به‌موجب مادۀ 25 منشور ملل متحد متضمن آثاری در عرصۀ حقوق بین‌الملل به‌ویژه حقوق ضد تروریسم است. این امر به‌قدری مشهود است که برخی صاحب‌نظران در موضوع ضد تروریسم این شورا را قانون‌گذار جهانی تلقی می‌کنند. همواره شورای امنیت با صدور قطعنامه‌های مختلف جنبه‌های جدید موضوع تروریسم را مورد توجه قرار داده و تصمیماتی در خصوص هریک از مسائل مطروحه اتخاذ کرده است. یکی از مسائل جدید در حوزۀ تروریسم، موضوع جنگجویان خارجی تروریست است. مسئلۀ حضور جنگجویان خارجی در مخاصمات مسلحانه موضوع جدیدی نیست، اما در سال‌های اخیر پیوستن جنگجویان خارجی به گروه‌های تروریستی این مسئله را برجسته ساخته است. به همین دلیل شورای امنیت سازمان ملل متحد در قطعنامه‌هایی ازجمله قطعنامۀ 2178 به مسئلۀ جنگجویان پرداخته است، اما چرا با وجود صدور این قطعنامه‌ها حضور جنگجویان در مناطق درگیری ازجمله در سوریه متوقف نشده است؟ به‌نظر می‌رسد در این موضوع، قطعنامه‌های شورای امنیت به علت عدم شفافیت از کارایی لازم برخوردار نیستند. بنابراین نوشتۀ حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی نقایص قطعنامه‌های شورا و ارائۀ راهکارهایی در این خصوص پس از بررسی خاستگاه تاریخی و مفهوم جنگجوی خارجی با ارزیابی قطعنامه‌های ضد تروریسم شورای امنیت در مورد مسئلۀ جنگجویان، موضع شورا را در این خصوص تحلیل نموده است. درنهایت این نوشته مبین ناکارآمدی تصمیمات شورای امنیت در موضوع تروریسم به‌ویژه جنگجویان خارجی است.