کارکردهای تربیتی تصویرسازی تقابلی در آیات سوره زمر

Abstract

با رویکرد به اعجاز تربیتی و تاثیرگذاری آیات قرآن، پرداختن به آموزه‌های تربیتی این الهی‌نامه در زمینه‌ها و ابعاد مختلف آن ضرورت یافته است. تصویرسازی تقابلی، یکی از جذاب‌ترین و تأثیرگذارترین قالب‌ها در انتقال مفاهیم تربیتی است که در آیات متعددی از قرآن به‌کار گرفته شده است. پژوهش پیش رو به‌دلیل کارآمدی بالای این قالب، درصدد بررسی این‌گونه تصویرسازی در سوره زمر و کشف کارکردهای تربیتی آن است. در این مسیر، با تکیه بر منابع تفسیری و علوم تربیت اسلامی، اطلاعات با روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده و به شیوه تحلیلی-توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است. در سوره زمر، در سه بخش حالات روحی و معنوی انسان‌ها، پاداش و جزای اعمال، گفتگوهای مربوط به دوزخیان و بهشتیان، از تصاویر تقابلی به‌صورت برجسته‌ای استفاده شده است. کارکرد اصلی به‌کارگیری عنصر تقابل صحنه‌ها، محورهایی همچون: انتقال عمیق و مؤثر آموزه‌های تربیتی معارف الهی و کارکردهای فرعی آن، ایجاد بستر مناسب برای ارائه الگوهای صحیح، معرفت‌بخشی، ایجاد انگیزه و شوق و رغبت نسبت به یک غایت سعادتمند و تشدید نفرت و بغض درباره فرجام شوم بدکاران را دربرمی‌گیرد.