پیشنهادی برای تصحیح و معنای چند بیت از داستان «رستم و سهراب»

Abstract

تصحیح <em>شاهنامۀ</em> جلال خالقی مطلق و همکارانش محمود امیدسالار و ابوالفضل خطیبی یکی از تصحیح‌های درخور اعتماد و استنادِ شاهنامه‌پژوهان است. در تصحیح‌های گذشته اشکالاتی دیده می‌شود که خالقی مطلق و همکارانش با در نظر گرفتن آنها کوشیده‌اند تصحیح دقیق‌تری از <em>شاهنامه</em> در اختیار خوانندگان قرار دهند؛ البته تصحیح خالقی مطلق نیز کاستی‌هایی دارد که می‌توان با اشاره به این کاستی‌ها و اصلاح آنها، متن ویرایش‌شدۀ بهتری از <em>شاهنامه</em> ارائه کرد. ازاین‌رو در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که با دقت در معنای برخی از واژگانِ<em> شاهنامه</em> و ضبط دست‌نویس‌های متعدد و معتبر این کتاب، تصحیح چه بیت‌هایی از داستان رستم و سهراب را می‌توان پیشنهاد کرد. بر همین اساس در این مقاله با توجه به دست‌نویس‌های معتبر و چاپ‌های عکسی دست‌نویس‌های <em>شاهنامه</em> و ویرایش‌هایی که از این کتاب ارائه شده است و همچنین پژوهش‌هایی که شاهنامه‌شناسان در کتاب‌ها و مقاله‌های خود ارائه کرده‌اند، کوشش شد پیشنهادهایی برای تصحیح و معنای برخی از بیت‌های داستان «رستم و سهراب» مطرح شود؛ از‌این‌رو با توجه به شواهدی که در <em>شاهنامه</em> آمده است، بهتر است در تصحیحِ بیت‌هایی از این داستان «بداندیش» به معنی «بیمناک و نگران»، «خَنبیدن» به معنی «خم‌شدن» و «آهون» به معنی «رخنه و نَقب» در نظر گرفته شود.