الگوی بلوغ پارک‌های فناوری بر اساس تکامل تاریخی؛ پارک‌های ایران کجا هستند؟

Abstract

مفهوم پارک‌های فناوری در مباحث علمی و عملی با معانی و تعابیر مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما هدف اصلی به‌کارگیری آن، ایجاد حلقه واسط میان سه‌گانه دولت، کسب‌وکار و دانشگاه است، تا بتواند به‌عنوان یک کاتالیزور هدایت‌کننده نوآوری عمل کند. در این‌روند پارک‌های فناوری با توجه به عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار در دهه‌های اخیر تغییرات ساختاری متعددی داشته‌اند، یکی از این تحولات تغییر مدل‌های نوآوری است که پارک‌ها برای انجام مأموریت خود نیازمند همراهی با آن هستند و در این جهت ذی‌نفعان، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، همچنین عوامل انسانی نیز دستخوش تغییر شده‌اند. هدف از انجام این مطالعه استخراج الگوی بلوغ پارک‌های فناوری با محوریت سیر تکامل نسل‌های نوآوری بوده است، همچنین مشخص شدن جایگاه پارک‌های ایران در الگوی بلوغ پارک‌های فناوری و میزان تکامل آن‌ها پس از سال‌ها فعالیت از دیگر اهداف این تحقیق است. در این مقاله، ابتدا سیر تکامل تاریخی پارک‌ها بررسی‌شده است، سپس الگوی بلوغ پارک‌های فناوری با در نظر گرفتن نسل‌های هفت‌گانه نوآوری به‌عنوان دیدگاه نوآوری پارک‌ها موردمطالعه قرارگرفته، که منتج به استخراج پنج نسل از پارک‌های فناوری شده است. بر این اساس طی مصاحبه‌های صورت گرفته با مدیران و کارشناسان پارک‌های فناوری جایگاه پارک‌های ایران در الگوی بلوغ پارک‌های فناوری مشخص‌شده که در میان نسل‌های اول و دوم قابل دسته‌بندی است.