توزیع جبران خسارت در وضعیت مسؤولیت مشترک بین المللی

Abstract

توزیع جبران خسارت در وضعیت‌های مسئولیت مشترک، همواره از چالش‌های اصلی مسئولیت در رسیدگی‌های قضایی بین‌المللی بوده است. در تمام وضعیت‌های مسئولیت مشترک، این سؤال مطرح می‌شود که کدام موجودیت مسئول است و مسئولیت چگونه باید بین چند عامل توزیع شود؟ پیش‌نویس مواد مسئولیت دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، صرفاً راهنمایی محدودی در خصوص توزیع جبران خسارت ارائه می‌دهد و رویه‌قضایی بین‌المللی نیز به تسهیم جبران خسارت میان عاملان مشترک اشاراتی مختصر داشته است. این مقاله در صدد است در پرتو رویه‌قضایی بین‌المللی، مهم‌ترین شیوه‌های توزیع جبران خسارت را در وضعیت‌های مسئولیت مشترک، بررسی و جایگاه آن را در حوزه حقوق مسئولیت بین‌المللی و در روابط میان دولت‫ها تبیین کند. به نظر می‫رسد توزیع جبران خسارت میان عاملان مشترک، با درنظرگرفتن اصل «مسئولیت مستقل»، جداگانه و با ملاحظه میزان تأثیر هریک از عاملان در ایجاد زیان و صدمه صورت می­پذیرد. رابطه سببیت، یکی از ابزارهای اصلی توزیع مسئولیت جبران خسارت محسوب می‌شود و تحلیل رابطه میان اسباب مختلف در وضعیت‌های مختلف مسئولیت مشترک می‌تواند در توزیع جبران خسارت نقش مؤثری داشته باشد.