بررسی تاثیر مانسون زمستانه بر تنوع دوکفه‌ای‌های) (Bivalves مناطق زیر جزرومدی سواحل شمالی دریای مکران (رمین-بریس-پسابندر)

Abstract

دریای عمان(مکران) همواره تحت تأثیر جریانات مانسون بوده و این پدیده یک عامل تنش­زای طبیعی برای گونه­های ساکن در بوم سامانه آبی از جمله نرمتنان دوکفه­ای، به شمار می­رود. برای مطالعه تنوع دوکفه ایهای زیرجزرومدی نمونه گیری از سه منطقه رمین، بریس و پسابندر، در مجموع 10 ایستگاه، در پیش مانسون،مانسون و پس مانسون زمستانه سال 1396صورت گرفت. در این پژوهش 8 خانواده از جوامع دوکفه ای شناسایی شدند که خانواده Veneridae در هر سه دوره زمانی بیشترین فراوانی را دارا بوده است. با توجه به نتایج، فراوانی دوکفه­ای­ها در دوره پس مانسون با 19/46 درصد (فراوانی 11400عدد برمترمربع) نسبت به دوره پیش مانسون 06/27 درصد (فراوانی 6660عدد برمترمربع) ، و نیز دوره مانسون با 74/26 درصد (فراوانی 6680عدد برمترمربع) بالاتر بوده که آزمون آنالیز واریانس اختلاف معنی داری را نیز نشان داد. میانگین شاخص شانون در پیش مانسون، مانسون و پس مانسون به ترتیب 04/0±22/2، 1/0±21/2، 11/0±51/2 محاسبه شد و اختلاف معنی­داری بین دوره های مختلف مشاهده شد (p <0.05). میانگین شاخص غالبیت در پیش مانسون، مانسون و پس مانسون به ترتیب 06/0±86/0، 05/0±86/0، 01/0±9/0 محاسبه شد و بین دوره پس مانسون با سایر دوره­ها اختلاف معنی‌دار آماری مشاهده شد (P˂0.05). میانگین شاخص یکنواختی در پیش مانسون، مانسون و پس مانسون به ترتیب 01/0±959/0، 02/0±951/0، 01/0±948/0 محاسبه شد و این اختلاف بین دوره مانسون و پیش مانسون معنی‌دار نبود (P>0.05). به طور کلی می­توان گفت عوامل مختلفی به عنوان پارامترهای کنترل کننده­ی فراوانی و تنوع اجتماعات دوکفه­ای های مناطق و ایستگاه­های مختلف در آب­های ساحلی خلیج چابهار محسوب می­شوند که از جمله­ی مهمترین آنها می­توان به زمان نمونه­برداری و جریان مانسون زمستانه اشاره کرد. احتمالاً، شدت اختلاط بستر تحت تاثیر پدیده مانسون زمستانه در مناطق مختلف، تغییرات تراکم دوکفه­ای­ها را در مناطق مورد مطالعه در پی داشته است.