نقش جغرافیدانان مسلمان ایرانی در توسعه علم جغرافیا

Abstract

ریشه دانش جغرافیا در ایران، به سده های پیش از اسلام می رسد. با این وجود، جغرافیدانان مسلمان ایرانی در گسترش این دانش نقش انکارناپذیر و خدمات ارزنده ای داشته اند. شاید بتوان تشکیل بیت الــحکمه، با حضور دانشمندان ایرانی در روزگار مأمون عباسی و شکل گیری نهضت ترجمه را آغازی برای تــلاش سازماندهی شده مسلمانان برای آگاهی از دانش دیگران از جمله دانش جغرافیایی ایرانیان، رومیان، یونانیان و هندیان دانست. با توسع? دانش جغرافیا در میان مسلمانان دو مکتب علمی در این زمینه شــکل گرفــت: مکتب عراقی و مکتب بلخی- استخری. سردمداران هر دو مکتب، جغرافــیدانان مسلمان ایرانی ماننــد: ابن خردادبه، یعقوبی، ابن فقیه همدانی، ابوزید بلخی و ابو ابراهیم استخری بودند. سایر قلمزنان این دو مـکتب از میان عربها همچون: قدامه بن جعفر، مسعود، مقدسی، ابن حوقل و یاقـوت حموی از جمله کسانی بـودند که از آبشخور دانش جغرافیایی ایرانی سیراب شده بودند. همه این اندیشمندان خدماتی انکارناپذیر به دانش جغرافیا داشتند که این مقاله به گوشه ای اندک از آن اشاره دارد کلید واژه های: جغرافیا، ، مکتبهای جغرافیایی، نیمروز ،نقشه ، تک نگار